Thẩm phán bị tổn hại khi thi hành công vụ được hưởng chế độ chính sách như thương binh

Sáng 22-7, Văn phòng Chủ tịch nước họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7.

Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết luật gồm 9 chương, 152 điều, có hiệu lực từ 1-1-2025.

Quy định mới về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán

Về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán, luật bổ sung tiêu chuẩn về độ tuổi, phải từ đủ 28 tuổi trở lên.

Đối với người được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền điều động đến để đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo tại các tòa án, luật quy định không cần điều kiện phải được đào tạo nghiệp vụ xét xử.

Người được điều động phải có thời gian làm công tác pháp luật từ đủ 10 năm trở lên nếu được điều động sang làm lãnh đạo tại các tòa án nhân dân cấp huyện.

Từ đủ 15 năm trở lên nếu được điều động đến để đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo tòa án sơ thẩm chuyên biệt, tòa án cấp tỉnh, tòa án cấp cao, tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự trung ương.

Về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán tòa tối cao, luật bổ sung tiêu chuẩn về độ tuổi (từ đủ 45 tuổi trở lên) và phải có từ đủ 20 năm trở lên công tác tại tòa án, trong đó có từ đủ 10 năm trở lên làm thẩm phán tòa án nhân dân.

Trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền quyết định nhưng phải có từ đủ 5 năm trở lên làm thẩm phán tòa án.

Ngoài ra luật cũng bổ sung trường hợp luật sư, giảng viên đại học có trình độ cao về pháp luật, giữ chức vụ quan trọng trong các cơ quan, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, bảo đảm quy trình theo quy định thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm thẩm phán tòa tối cao.

Luật giới hạn số lượng thẩm phán tòa tối cao được tuyển chọn, bổ nhiệm từ nguồn ngoài tòa án không quá 2 người.

Một điểm mới khác, liên quan đến nhiệm kỳ của thẩm phán, luật quy định nhiệm kỳ của thẩm phán tòa tối cao được tính từ khi được bổ nhiệm đến khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác khác.

Trong khi đó thẩm phán tòa án được bổ nhiệm lần đầu có nhiệm kỳ 5 năm, thẩm phán được bổ nhiệm lại có nhiệm kỳ đến khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác khác.

Thẩm phán phải tuyên thệ

Ông Tiến cho biết luật bổ sung quy định về chế độ bảo vệ, miễn trừ trách nhiệm đối với thẩm phán.

Thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc của thẩm phán, hội thẩm dưới bất kỳ hình thức nào.

Tòa án, thẩm phán, hội thẩm và chức danh tư pháp khác của tòa án không phải giải trình, không được thông tin về quan điểm xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc đang trong quá trình thụ lý, giải quyết vụ án, vụ việc đó.

Đặc biệt luật quy định không điều tra đối với thẩm phán, hội thẩm về việc xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc đang trong quá trình tố tụng, trừ trường hợp có căn cứ xác định thẩm phán, hội thẩm vi phạm pháp luật hình sự trong xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc đó.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi can thiệp vào việc xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc của thẩm phán, hội thẩm thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Theo quy định, thẩm phán được bổ nhiệm phải tuyên thệ tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, nhân dân, Hiến pháp.

Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao một cách trung thực, tận tâm; thực hành công lý, khách quan và công bằng, chỉ tuân theo pháp luật; tuân thủ quy tắc đạo đức và ứng xử của thẩm phán…

Luật giao chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định cách thức tuyên thệ của thẩm phán.