Khi bị cát vùi lấp sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng nạn nhân qua hai cách.
Thứ nhất là do khả năng nén chặt của cát xung quanh nạn nhân khiến cho lồng ngực và cơ hoành của người bị chèn ép không thể mở rộng nên không thể hít thở được (theo nghiên cứu của Christopher Moir, một bác sĩ phẫu thuật chấn thương nhi khoa tại Mayo Clinic, Mỹ).
Thứ hai là nếu hạt cát mịn nó có thể đi sâu vào phổi khi nạn nhân hít vào, cát sẽ chặn đường oxy tới phế nang, nơi phổi chuyển oxy cho máu. Càng nhiều cát chen vào, nó càng ngăn không cho không khí đi vào các phế nang đó, làm nạn nhân ngạt thở.
Có 4 kỹ năng thoát hiểm khi bị cát vùi lấp là:
1. Giữ bình tĩnh: Hoảng loạn sẽ khiến chúng ta mất kiểm soát, tốn nhiều năng lượng.
2. Tạo khoảng trống: Dùng tay hoặc bất kỳ vật cứng nào để tạo ra một khoảng trống trước mặt, việc này cực kỳ quan trọng để có thể thở và kêu cứu. Chúng ta đưa hai tay lên trước mặt để tạo ra một khoảng trống nhỏ trước miệng để có thể thở. Có thể nắm tay lại đấm nhẹ vào cát xung quanh mặt để tạo ra khoảng trống lớn hơn.
Nếu may mắn có một vật cứng như đá, cây cối trước mặt thì kéo tới che trước mặt để đẩy cát ra xa mặt, tạo ra một khoảng trống nhỏ để thở.
Nếu không có gì thì dùng đầu di chuyển như gật đầu nhẹ nhàng để giúp cát lỏng lẻo rơi xuống qua khỏi mặt. Xoay đầu sang hai bên để tạo ra khoảng trống nhỏ. Không được cố gắng đứng dậy ngay lập tức vì khối cát lớn có thể sập xuống lại.
3. Thở bằng miệng: Đặt một tay lên miệng và mũi để ngăn cát xâm nhập, sau đó hít bằng miệng thở ra bằng mũi giống như thở dưới nước. Thở chậm và sâu để tiết kiệm oxy.
4. Di chuyển chậm: Nếu có thể, hãy cố gắng di chuyển bằng cách trườn hoặc bò chậm về phía có khoảng trống hoặc nghe thấy tiếng động.