Cấp cứu cho một bệnh nhân bỏ chạy thận, uống ‘nước’ chữa bệnh và hôn mê phải đặt nội khí quản, thở máy – Ảnh: BVCC
Thời gian vừa qua, Bệnh viện Bạch Mai liên tục tiếp nhận các ca bệnh ngộ độc, thậm chí khó thở, hôn mê bất tỉnh do uống loại nước được truyền bá có khả năng chữa bách bệnh.
Bệnh nhân P.T.M. (60 tuổi), Tân Dân, Sóc Sơn, Hà Nội, nhập viện trong tình trạng mệt lả, chân tay bủn rủn, nôn mửa nhiều ngày không dứt, nôn ra dịch dạ dày, dịch mật.
Bệnh nhân được chuyển tuyến vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai với chẩn đoán ngộ độc nước kiềm, nhiễm kiềm chuyển hóa, hạ kali.
Kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân M. cho thấy các chỉ số bất thường: kali 2,64mmol/l, hạ dưới mức cho phép; máu nhiễm kiềm chuyển hóa: pH khí máu 7,5mEq/l; HCO3 là 33,3 mEq/l.
Suýt chết vì uống “nước chữa bệnh”
Theo lời kể của bệnh nhân, do có nhiều bệnh như dạ dày, tá tràng, đại tràng, u tuyến giáp, tê bì tay chân… nên khi nghe người làng truyền tai nhau về địa chỉ uống “nước” chữa bách bệnh ở gần nhà, bà cũng tìm đến và xin được chữa trị.
“Không khám mà chỉ hỏi về tình trạng bệnh và được hướng dẫn chữa trị bằng cách hằng ngày uống “nước” được lấy từ máy lọc, có thể pha thêm một chút muối cho dễ uống và không ăn gì. Ngày uống tối thiểu khoảng 5 – 6 lít nước, trong khoảng 10 – 15 ngày” – bà M. chia sẻ về “phác đồ” điều trị.
Bà M. cũng nói thêm, do nghe thông tin có người bị đột quỵ đến uống nước một thời gian và khỏe mạnh trở lại nên không chỉ bà mà nhiều người rất hy vọng. Thời điểm bà M. tham gia điều trị có khoảng 10 người, chủ yếu là người trong làng.
Khi hỏi về chi phí điều trị, bà M. cho biết không mất chi phí, nước uống thoải mái. Máy lọc nước nhập khẩu máy cũ từ Nhật Bản, có nhu cầu mua máy, chủ nhà sẽ bán. Tuy nhiên, chỉ sau chưa đầy 5 ngày uống nước và nhịn ăn, bà M. đã không thể đứng vững, bắt đầu nôn liên tục, phải nhập viện cấp cứu.
Trước đó, Bệnh viện Bạch Mai từng tiếp nhận chùm ca bệnh cũng dùng cách uống một loại nước được giới thiệu là “nước kiềm” để chữa bệnh. Ba bệnh nhân này bị suy thận đang phải chạy thận nhân tạo chu kỳ ở Bệnh viện Đa khoa Lai Châu, được giới thiệu nên tự ngừng chạy thận, xuống Thanh Oai uống “nước” với cách thức không khác so với bệnh nhân M. ở Sóc Sơn.
“Phác đồ” là ngày uống 6 lít nước, nhịn ăn hoàn toàn trong 15 – 20 ngày, nhưng chỉ uống khoảng 2 – 3 ngày bắt đầu xuất hiện tình trạng khó thở, hôn mê phải đưa đi cấp cứu.
Các bệnh nhân bị rối loạn ý thức, suy hô hấp, tổn thương cơ tim nặng, phù phổi cấp do biến chứng quá tải dịch trên bệnh nền suy thận mạn. Bác sĩ phải cấp cứu bằng đặt nội khí quản, thở máy, lọc máu cấp cứu ngay khi tiếp nhận.
Điều đáng nói, kết quả xét nghiệm lượng urê, kali và creatinin trong máu tăng rất cao. Urê gấp 3 lần bình thường, creatinin gấp 10 – 15 lần bình thường. Những bệnh nhân này may mắn được lọc máu kịp thời, tránh khỏi tử vong, được điều trị tới khi ổn định và trở lại lịch trình chạy thận nhân tạo chu kỳ để duy trì sức khỏe và cuộc sống.
Bác sĩ cảnh báo không tùy tiện “điều trị” bệnh
Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, việc uống quá nhiều nước bình thường như nước lọc hay nước đun sôi để nguội trong 1 ngày, kể cả ở người khỏe mạnh đã rất nguy hiểm, có thể gây nguy hại cho cơ thể như: phù thũng, phù phổi, pha loãng máu, hạ natri máu, phù não, hôn mê, co giật và tử vong, chứ chưa nói đến sử dụng lượng lớn nước kiềm/ngày.
Loại nước bệnh nhân M. uống xét nghiệm có độ pH 7,5; mỗi ngày uống 5 – 6 lít. Uống quá nhiều nước cũng làm độ pH của dịch dạ dày bị giảm do pha loãng.
Trong khi môi trường dịch axit của dạ dày với pH 1,5 – 3,5 lúc bình thường đóng vai trò bảo vệ cơ thể, tiêu diệt bớt các vi trùng gây bệnh có trong thức ăn, nước uống, trước khi chúng đi sâu xuống đường tiêu hóa.
Uống nhiều nước kiềm ngoài việc gây thừa nước như trên, còn gây thay đổi pH của máu, gây nhiễm kiềm chuyển hóa. Điều này tưởng đơn giản nhưng vô cùng nguy hiểm và phức tạp. Môi trường máu của cơ thể có độ pH duy trì ổn định là 7,35 – 7,45 rất quan trọng.
Chỉ số này cho phép rất nhiều các chất trong cơ thể, enzym di chuyển và hoạt động, giúp cho các phản ứng hấp thu, chuyển hóa, hoạt động các cơ quan…
Khi có thay đổi về pH của máu, cơ thể sẽ bị rối loạn và nhiều bệnh tật phát sinh theo. Khi uống nhiều nước kiềm, pH cơ thể bị tăng lên, rối loạn cảm giác, hôn mê, kali máu bị hạ dẫn tới có thể bị loạn nhịp tim, liệt, hoạt động của nhiều enzym bị giảm, thậm chí tử vong.
“Đã có rất nhiều bài báo lên tiếng cảnh tỉnh về việc sử dụng các loại nước quảng cáo chữa bách bệnh, nước kiềm. Việc nghe và thực hiện theo những phác đồ điều trị, lời tuyên truyền thiếu cơ sở khoa học rất nguy hiểm, thậm chí dễ mất mạng. Khi nghi ngờ có bệnh cần đến thăm khám ở cơ sở y tế có đăng ký. Việc ăn uống cần đảm bảo đa dạng về thể loại, số lượng, thể tích phù hợp theo nhu cầu và tình trạng sức khỏe.
Đặc biệt, không tùy tiện uống quá nhiều bất kỳ một loại nước nào đó để tránh gây nguy hiểm cho cơ thể. Các cơ quan chức năng cũng nên tăng cường thông tin, cảnh báo, thậm chí điều tra và xử lý nghiêm theo pháp luật nếu cần, để tránh đằng sau sự việc có hiện tượng làm ăn phi pháp gây nguy hiểm cho sức khỏe người dân” – TS Nguyên nhấn mạnh.
