Cơ thể phụ nữ mang thai có nhiều thay đổi để thích ứng với việc chuẩn bị làm mẹ – Ảnh: Getty Images
Nghiên cứu đã theo dõi sự thay đổi cấu trúc não trong quá trình mang thai bằng cách chụp ảnh não của một người trước, trong khi mang thai cho đến 2 năm sau khi sinh con.
Theo trang ScienceAlert ngày 17-9, nhóm các nhà khoa học thần kinh Mỹ đã thực hiện 26 lần chụp MRI não cho một phụ nữ khỏe mạnh 38 tuổi thụ thai bằng phương pháp IVF. Kết quả các lần chụp MRI cho thấy sự tái tổ chức trên diện rộng trong não bộ của người mẹ, trong đó có một số thay đổi ngắn hạn và một số thay đổi kéo dài nhiều năm.
Thay đổi rõ ràng nhất là việc giảm đều đặn thể tích lẫn độ dày của chất xám (các nếp nhăn của não) trong suốt thai kỳ và các liên kết thần kinh đạt đỉnh tạm thời vào cuối tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa thai kỳ).
Cụ thể, trong thời kỳ mang thai, hơn 80% chất xám trong các vùng não được kiểm tra bị teo đi trung bình 4% mặc dù mọi thứ sẽ trở lại bình thường sau khi kết thúc thai kỳ. Con số 4% này tương đương với lượng giảm ở tuổi dậy thì.
Sự gia tăng hormone ở tuổi dậy thì đi kèm với sự sụt giảm chất xám do não giảm bớt mô thừa để hoạt động hiệu quả hơn. Theo bà Emily Jacobs, làm việc tại ĐH California, Santa Barbara (UCSB) và là đồng tác giả chính của nghiên cứu, điều tương tự có thể xảy ra trong quá trình mang thai.
Não mất đi một số nếp nhăn (chất xám) trong thời kỳ mang thai – Ảnh: Laura Pritschet
Theo nhóm nghiên cứu, mặc dù việc chất xám bị teo nghe có vẻ đáng sợ nhưng những thay đổi này có lẽ là điều tốt vì chúng có thể phản ánh sự tái cấu trúc mô não hữu hạn để chuẩn bị cho việc làm mẹ.
Ngoài ra, nghiên cứu còn ghi nhận cấu trúc vi mô của chất trắng (thước đo về hệ thống dây thần kinh của não) tăng đạt đỉnh vào cuối tam cá nguyệt thứ hai trước khi giảm xuống. Dịch não tủy và các khoang não (não thất) đều tăng kích thước. Những thay đổi này liên quan đến việc hormone tăng.
Công trình nghiên cứu này mở đường cho sự hiểu biết sâu sắc hơn nhiều về não bộ thai phụ trong quá trình mang thai. Đồng thời đánh dấu sự ra mắt của Dự án não bộ của mẹ, một nỗ lực quốc tế nhằm thu thập nhiều bản chụp não tương tự từ nhiều thai phụ hơn, theo báo Guardian.
Nhóm nghiên cứu đang tiến hành chụp MRI trên các thai phụ khác để hiểu hơn về các nguy cơ trầm cảm sau sinh, mối liên hệ giữa tiền sản giật và sa sút trí nhớ sau sinh, và vì sao mang thai có thể giúp giảm chứng đau nửa đầu và các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng.
Cho đến nay, chỉ có một số ít nghiên cứu tìm hiểu những gì xảy ra với não bộ trong quá trình mang thai. Năm 2017, các nhà nghiên cứu cho thấy việc mang thai trùng hợp với sự suy giảm đáng kể chất xám.
