Cứu thành công bệnh nhân bị băng huyết sau sinh do đờ tử cung – Ảnh: BVCC
Sau sinh bình thường bỗng nhiên nguy kịch
Chiều 9-12, các bác sĩ Bệnh viện Sản nhi Nghệ An cho biết đã cấp cứu thành công trường hợp sản phụ 29 tuổi (Hà Tĩnh) bị băng huyết do đờ tử cung sau sinh thường tại tuyến dưới, nhờ áp dụng chèn bóng vào lòng tử cung cầm máu kịp thời, bảo tồn tử cung cho sản phụ trẻ.
Trước đó, vào lúc 23h45 ngày 16-11, sản phụ T. sinh thường con thứ 4 tại cơ sở y tế tuyến dưới, trong quá trình chuyển dạ không phát hiện bất thường. Sau sinh nhau bong đủ, tuy nhiên bị chảy máu nhiều từ đoạn rách cổ tử cung và trong buồng tử cung.
Mặc dù đã được các bác sĩ tuyến dưới xử lý ban đầu nhưng sản phụ vẫn ra máu âm đạo nhiều. Sản phụ được khẩn trương chuyển tuyến cấp cứu đến Bệnh viện Sản nhi Nghệ An.
Trước tình trạng cần cấp cứu tối khẩn của bệnh nhân, ngay trong đêm các bác sĩ đã hội chẩn chuyên khoa, phối hợp hồi sức cấp cứu, truyền máu, giảm đau…
Nhận định sản phụ còn trẻ, đang ở độ tuổi sinh đẻ, nên phương án xử lý cầm máu bằng phương pháp đặt bóng chèn vào lòng tử cung, bít các mạch máu, bảo tồn tử cung để đảm bảo chức năng sinh sản và tâm sinh lý cho sản phụ được ưu tiên.
Sau gần 1 giờ tiến hành cấp cứu, tình trạng băng huyết được kiểm soát, sản phụ vượt qua giai đoạn nguy hiểm.
Bác sĩ Lương Thị Lan, phó trưởng khoa phụ trách khoa sản đẻ, Bệnh viện Sản nhi Nghệ An, cho biết băng huyết, đờ tử cung sau sinh không phải trường hợp hiếm gặp. Bệnh nhân bị đờ tử cung sau sinh nếu đã được sử dụng các thuốc tăng co bóp tử cung tích cực mà không có hiệu quả thì phải phẫu thuật để cầm máu, nguy cơ cắt tử cung hoàn toàn có thể đặt ra.
Tuy nhiên, ê kip đã cố gắng chọn phương án đặt bóng lòng tử cung, kết hợp với dùng các biện pháp nội khoa để giúp chấm dứt tình trạng băng huyết, rất may mắn là bệnh nhân đáp ứng với phương pháp điều trị này nên tránh được một cuộc phẫu thuật lớn.
Băng huyết sau sinh là tình trạng chảy máu quá nhiều sau chuyển dạ hoặc sau sinh, có thể đe dọa đến tính mạng người mẹ dẫn tới tử vong. Tình trạng được xác định khi mất máu tích lũy 1.000ml hoặc mất máu do các dấu hiệu giảm thể tích máu trong vòng 24 giờ sau sinh.
Đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho sản phụ trên thế giới. Phòng ngừa băng huyết sau sinh là một trong những biện pháp bảo vệ sức khỏe cho sản phụ quan trọng.
Nỗi ám ảnh của bác sĩ sản khoa
Bác sĩ Nguyễn Thúy Hà, phó khoa khám bệnh Bệnh viện Sản nhi Quảng Ninh, cho biết băng huyết sau sinh là 1 trong 5 tai biến sản khoa thường gặp, chiếm tỉ lệ 2-10% tổng số ca sinh, trong đó băng huyết sau sinh chiếm 2/3 – 3/4 số ca tử vong.
Đây là một tai biến đáng sợ nhất gây tử vong hàng đầu đối với mẹ, là nỗi ám ảnh đối với các bác sĩ sản khoa. Băng huyết sau sinh được xác định khi sản phụ bị chảy máu âm đạo quá 500ml sau sinh (được tính bằng túi đo máu).
Có nhiều nguyên nhân gây băng huyết sau sinh như đờ tử cung, rối loạn đông máu làm máu chảy không cầm được và những bất thường về bánh nhau, ối…
Đờ tử cung là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra sau sinh. Đờ tử cung xảy ra khi tử cung không thể co hồi sau khi sinh gây băng huyết ồ ạt sau sinh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người mẹ nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bình thường sau khi sinh, cơ tử cung thường thắt chặt hoặc co lại để bong nhau. Sự co hồi này giúp siết chặt các mạch máu gắn với bánh rau và giúp ngăn chảy máu. Nếu cơ tử cung không co đủ mạnh, máu vẫn tiếp tục chảy tự do dẫn đến băng huyết, mất máu quá nhiều.
Bệnh nhân sẽ gặp tình huống tụt huyết áp gây choáng hoặc ngất; tăng nhịp tim; đau tử cung, vùng bụng, vùng lưng; thiếu máu, mệt mỏi li bì và nguy hiểm nhất là sốc mất máu, rối loạn đông máu…, nếu không được xử trí kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
Các chuyên gia cho biết đờ tử cung gây ra hơn 90% số trường hợp chảy máu sau sinh nhưng không phải mọi trường hợp đờ tử cung đều có thể dự phòng được.
Do vậy, điều quan trọng là bác sĩ chú ý kiểm soát vấn đề này ở mọi giai đoạn chuyển dạ. Sản phụ có nguy cơ đờ tử cung cao nên chọn sinh con tại bệnh viện hoặc những trung tâm có đầy đủ trang thiết bị để được cấp cứu kịp thời nếu đờ tử cung xảy ra, tránh được tử vong cho sản phụ.
Đờ tử cung là biến chứng sản khoa xảy ra bất ngờ và không có dấu hiệu báo trước. Phụ nữ mang thai cần chú ý thực hiện đầy đủ lịch khám thai định kỳ. Thực hiện các kiểm tra, siêu âm, xét nghiệm cần thiết để tầm soát dị tật thai và bất thường nếu có.
Cần bổ sung sắt, acid folic theo chỉ dẫn của bác sĩ để phòng ngừa thiếu máu. Có chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi, lao động nhẹ nhàng… Phụ nữ chỉ nên sinh 2 con để hạn chế các tai biến sản khoa nguy hiểm có thể xảy ra.
Khi có một trong các dấu hiệu bất thường như đau bụng, ra nước âm đạo, ra huyết âm đạo, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, thai máy yếu, đau bên sườn hoặc khó thở… cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
