Nữ đầu bếp trẻ của Pháp Nina Metayer được vinh dự tham gia rước đuốc Thế vận hội trước Khải hoàn môn ở thủ đô Paris – Ảnh: REUTERS
Mỗi buổi sáng, khi đến địa điểm diễn tập, Charlie (tên đã được thay đổi) đều phải thực hiện loạt thao tác an ninh quen thuộc. Chàng vũ công sẽ tham gia trình diễn ở lễ khai mạc Olympic Paris 2024 này trước tiên phải điền tên vào bảng điểm danh, rồi cất điện thoại vào túi nhựa. Anh không thể bỏ qua các bước này được bởi có một đặc vụ đứng đó theo dõi.
“Túi được niêm phong kỹ càng. Nếu ai đó táy máy lấy điện thoại ra, thì sẽ bị phát hiện ngay. Đó là vi phạm quy định và có thể bị sa thải ngay. Quy định này rõ ràng là để tránh rò rỉ, ngăn cản chúng tôi chụp ảnh và quay clip’, chàng vũ công trẻ kể lại.
Kịch bản soạn 47 lần mới xong
Charlie, dù đã tham gia vào một số “chương trình lớn”, nhìn nhận chưa bao giờ trải qua cảnh này trước đây. Buổi tập luyện cuối cùng của anh diễn ra trong một nhà chứa máy bay lớn nằm ở đâu đó ở Ile-de-France.
Để tránh bị lộ địa điểm tập dượt, anh chỉ nhận được thông báo địa chỉ vào phút cuối. Khi đến nơi, anh và các thành viên khác trong nhóm đều phải đeo vòng tay trên đó ghi mật danh không liên quan gì đến Thế vận hội: “Dự án Aurore”.
Chuyện bắt đầu thế này: từ tháng 9-2022, và từ khi Thomas Jolly được bổ nhiệm làm giám đốc nghệ thuật của chương trình lễ khai mạc, những người có trách nhiệm đã thành lập một tổ chức lớn để giải quyết những chi tiết nhỏ nhất của buổi trình diễn chưa từng có trong lịch sử Thế vận hội Olympic này.
Nó đặc biệt bởi lần đầu tiên diễn ra ngoài trời, cách xa các địa điểm thi đấu thể thao truyền thống vốn có thể dễ dàng tổ chức công tác bảo vệ an ninh.
Việc bảo mật cho chương trình vì thế rất đáng làm cho cuộc diễu hành dài 6km trên sông Seine, từ cầu Austerlitz đến quảng trường Trocadéro. Như thế thì không thể giữ được bí mật nếu muốn tổ chức buổi tổng dượt trên địa hình thực tế.
Đầu tiên là phải viết kịch bản càng chi tiết càng tốt. Hỗ trợ cho tổng đạo diễn Thomas Jolly có nhà sử học Patrick Boucheron, nữ văn sĩ Leïla Slimani, nữ biên kịch Fanny Herrero và tác giả sân khấu Damien Gabriac, một người bạn và cộng sự lâu năm của Thomas Jolly.
Lực lượng an ninh kiểm tra một khu vực ghế ngồi dành cho quan khách trước giờ khai mạc Olympic Paris 2024 bên bờ sông Seine – Ảnh: REUTERS
Êkíp nhỏ này quen nhau trong một chuyến đi tàu du lịch trên sông Seine, trước khi nhóm họp kín tại trụ sở của Ban tổ chức Olympic và Paralympic mùa hè (Cojop), ở Saint-Denis, phía bắc Paris.
Ông Patrick Boucheron, giáo sư tại Collège de France, nhớ lại: “Trước mặt chúng tôi là hình vẽ sông Seine treo trên tường, cùng với sơ đồ trình diễn và chúng tôi dán những tờ ghi chú lên đó. Mọi người gặp nhau trong những buổi làm việc kéo dài 4-5 ngày. Không ai được phép mang bất kỳ tài liệu nào về nhà”.
Nhóm nhỏ từ nhiều ngành nghề này đã được hoạt động yên tĩnh, tránh xa giới truyền thông trong thời gian dài vì danh tính của các thành viên chỉ được Cojop tiết lộ vào giữa tháng 7 này.
Điều đó cho phép họ mò mẫm “thử và sai” khi thiết kế 12 cảnh trí tạo hình buổi lễ khai mạc nhằm xây dựng “một câu chuyện có thể nhìn thấy và dễ hiểu đối với cả tỉ khán giả”.
Giáo sư Patrick Boucheron giải thích thêm: “Vấn đề không phải là trình ra câu chuyện theo dòng thời gian, mà chúng tôi nhất thiết kể được điều gì đó về nước Pháp và thế giới, dựa trên những giá trị mà chúng tôi mong muốn”.
Kịch bản được nộp lên cho ban tổ chức vào tháng 6-2023, nhưng kịch bản sau đó được điều chỉnh cho phù hợp với những hạn chế về kỹ thuật, con người và tài chính. “Lần sau cùng tôi xem kịch bản là một tháng trước, đó là V47”, nói cách khác là phiên bản thứ 47, vị học giả cười lớn.
Công tác an ninh được tổ chức rầm rộ để đảm bảo an toàn cho sự kiện thu hút cả triệu người. Trong ảnh là rào chắn dựng lên quanh Bảo tàng Louvre ở thủ đô Paris – Ảnh: REUTERS
Trao đổi thông tin như truyền tin tình báo
Chương trình lễ càng định hình thì các bước phản biện càng mạnh mẽ hơn. Giáo sư Boucheron tiết lộ: “Chúng tôi phải gửi cho nhau những hình ảnh về các buổi diễn tập thông qua hệ thống nhắn tin an toàn sẽ tự hủy”.
“Đó là cả một quy trình cẩn mật, với các tên mã hóa, các địa điểm khác nhau. Chúng tôi không in bất cứ thứ gì”, tác giả sân khấu Damien Gabriac nói thêm. “Đó không phải là sự hoang tưởng mà là sự cảnh giác. Chúng tôi biết là có thể có lỗ hổng bảo mật trên WhatsApp, vì vậy. chúng tôi phải sử dụng app Signal… Nó chẳng làm phiền chúng tôi gì cả mà thậm chí còn khá thú vị”.
Thời gian càng trôi qua, việc giữ bí mật ngày càng nặng nề hơn. Thỉnh thoảng, có tình tiết nhỏ vô ý bị lộ trên báo chí, chẳng hạn như khả năng có sự tham gia của ca sĩ Aya Nakamura, người đã được Tổng thống Emmanuel Macron đề cập vào tháng 2 trước các nhà báo.
Hoặc như màn diễn tập trên không của đội bay được Thomas Jolly trực tiếp theo dõi, nhưng bị các camera của chương trình Quotidien ghi được.
Nhưng phần lớn còn lại của chương trình khai mạc thì đội ngũ phụ trách tại trụ sở Cojop “giữ được kín như bưng”, một người thạo tin khẳng định. “Thật điên rồ. Tôi làm việc ngay cạnh họ mà tôi không biết gì nhiều hơn khán giả!”, người này vui vẻ chia sẻ.
Nữ danh ca Mỹ Lady Gaga đã đến Paris ngày 25-7. Trong ảnh cô hôn gió với người hâm mộ của mình – Ảnh: REUTERS
Những người có liên quan tới chương trình đôi khi phải nhẫn nhịn để không tiết lộ điều gì. Như Tony Estanguet – chủ tịch Cojop – thường xuyên bị đặt câu hỏi về sự góp mặt của những ngôi sao như Céline Dion hay tên tuổi người cầm đuốc cuối cùng nhưng ông “nhất quyết không khai”.
“Thông thường, Tony vốn đã rất cẩn thận với những gì mình phát ngôn nên đối với vấn đề này, ông ấy càng cẩn thận hơn nữa. Ông ấy quá hiểu là để lộ chỉ một manh mối bí mật sẽ toang, vì sẽ có hàng trăm bài báo khai thác”, ông Patrice Gabriac – anh trai của Damien Gabriac, chia sẻ.
Damien thì giải thích dễ hiểu hơn: “Thật ra không khó để giữ bí mật. Bạn phải tránh rượu bia và giải thích với người thân là mình đang muốn tạo điều bất ngờ cho họ như một món quà”.
Rapper người Mỹ Snoop Doog cũng tham gia vào cuộc rước đuốc ở Paris – Ảnh: REUTERS
Giữ bí mật kiểu “việc ai làm nấy biết”
Các nhà tổ chức đang hết sức cẩn thận khi giờ G tới gần, đặc biệt là khi họ buộc phải kéo thêm nhiều người tham gia vào các khâu.
Ông Ghislain de Richecour, Giám đốc điều hành của công ty tàu du lịch Vedettes du Pont Neuf, người sẽ cung cấp 8 chiếc thuyền trong số hàng trăm chiếc thuyền tham gia chương trình, thú nhận: “Cách đây hai năm, chúng tôi đã ký văn bản buộc không truyền đạt bất cứ điều gì mà chúng tôi biết, vi phạm sẽ bị phạt tiền nặng”.
“Mà nói cho cùng, chúng tôi cũng không biết gì nhiều. Thứ tự các tàu đã được quyết định, nhưng chúng tôi không biết đoàn nào sẽ lên tàu nào”, ông Ghislain de Richecour thừa nhận.
Còn bà Christine Bravo, người có chiếc thuyền Frou-Frou cũng tham gia cuộc diễu hành trên sông Seine, cũng không biết gì nhiều ngoài phần việc của mình. “Tôi chỉ biết điều duy nhất là tàu có sức chứa tối đa 12 hành khách, tôi chỉ cần đếm đủ đầu khách”, cựu Mh truyền hình ở Pháp nói vui.
Để tránh rò rỉ, ban tổ chức điều hành khu biệt với sự chia cắt hoàn toàn giữa các bên tham gia khác nhau trong sự kiện. Nhóm nào chỉ biết việc của nhóm nấy.
Ông Damien Gabriac giải thích: “Chẳng hạn những người tham gia phần cuối chương trình sẽ không biết gì diễn ra ở phần đầu và ngược lại”.
Còn ông Frédéric Gaillard, giám đốc sản xuất tại đài truyền hình France Télévisions, phụ trách về Thế vận hội, chỉ có thể tiết lộ đến thế này: “Năm ngoái họ báo cho chúng tôi ý tưởng về những gì họ muốn làm, nhưng nó đang được xây dựng. Và họ giấu rất nhiều thông tin. Từ tháng 8 năm ngoái, chúng tôi chỉ được biết về những hình ảnh đầu tiên liên quan kịch bản mà họ có thể tiết lộ, để xem chúng tôi có thể đi theo các con thuyền trên sông như thế nào, quay phim chúng như thế nào”.
Từ trường quay của đài France Télévisions, đặt trên mái của Bảo tàng nhân loại ở quảng trường Trocadéro, Frédéric Gaillard đã nhìn thấy sự tiến triển xây dựng các công trình phục vụ lễ khai mạc, “nhưng chúng tôi được yêu cầu không quay phim, không phát sóng chúng”.
Còn ông Ghislain de Richecour cho biết trong những ngày gần đây, người dân Paris được trang bị mã QR đã có thể chứng kiến các cuộc diễn tập của tàu thuyền trên sông, nhưng chỉ “trong vòng vài giây”.
Người đi đường ở thủ đô của nước Pháp cũng thấy sự xuất hiện của những đồ trang trí mới trên và xung quanh sông Seine, chẳng hạn như sân trượt băng được trang trí với khu vườn kiểu Pháp hay những tượng mặt phụ nữ to lớn được phủ bằng những tấm bạt lớn màu trắng.
Nữ du khách người Mỹ đã có mặt ở Paris chờ đón sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh – Ảnh: REUTERS
Chương trình bị ảnh hưởng vì chuyện chính trị
Có thể nói nội dung chương trình lễ khai mạc Olympic Paris 2024 được giữ kín như bí mật quốc gia. Thật ra Tổng thống Macron cũng được biết hết. Điện Elysée xác nhận với đài Franceinfo: “Tổng thống được thông báo về toàn bộ tiến trình. Một số thông tin cũng được chia sẻ trong nhóm giới hạn các bộ trưởng có liên quan”.
Với tư cách là thị trưởng của thành phố đăng cai, bà Anne Hidalgo cũng được thông báo “thường xuyên”. “Bà ấy biết được mọi chuyện qua cuộc gặp với ban tổ chức. Cuộc họp cuối cùng diễn ra những ngày gần đây, trong văn phòng của bà ấy ở tòa thị chính. Bà ấy đã xem các video, hình ảnh, sơ đồ”, nguồn tin thân cận bà Hidalgo tiết lộ.
Thực tế thì cũng có vài cố vấn thân cận nhất của bà ấy được biết, nhưng số này chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Tại tòa thị chính, một số người cố gắng tìm hiểu manh mối nhưng chỉ nhận về câu trả lời lạnh tanh “Không có gì để nói”.
Kịch bản của chương trình toàn cầu này hẳn nhiên không thể tránh được ảnh hưởng từ chính trị. Ông Patrick Boucheron khẳng định: “Một ngày nào đó, chúng tôi sẽ cho biết buổi lễ lẽ ra có thể diễn ra như thế nào, nếu cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua có kết quả khác”.
Như vậy chắc chắn chúng ta sẽ khó biết được tất cả bí mật của chương trình khai mạc Olympic Paris 2024, dù ngọn đuốc mang tinh thần thể thao đã thắp sáng cho cuộc chơi “Thể thao vì thể thao”.
Những điều đặc biệt về lễ khai mạc và Olympic Paris 2024
