Ông Hoàng Bình Quân phát biểu tại tọa đàm Tổng kết 15 năm thực hiện nghị quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức chiều 18-10 tại Hà Nội.
Trend nguy hiểm của giới trẻ: “Lối sống cao hơn mức sống”
Theo ông Quân, về đánh giá chất lượng thanh niên, dự thảo báo cáo mới đánh giá về các nội hàm chất lượng chính trị, chất lượng tư tưởng, khát vọng, niềm tin, còn các lĩnh vực khác thuộc chất lượng thanh niên chưa được đánh giá.
Ông Quân nêu ba điểm nên báo cáo Bộ Chính trị là thực dụng, đòi hỏi quá cao của thanh niên; kỹ năng trong thời kỳ cạnh tranh toàn cầu và tinh thần, năng lực hội nhập của thanh niên Việt Nam.
Ông nhấn mạnh thực dụng, đòi hỏi quá cao, “lối sống cao hơn mức sống” đang là trend của thanh niên. Đây không chỉ là thực trạng của thanh niên Việt Nam mà nói chung là sản phẩm của kinh tế thị trường.
Ông Quân đề nghị ban soạn thảo báo cáo đánh giá nghị quyết số 25 phải đánh giá lại, trả lời thanh niên bây giờ thực dụng, đòi hỏi, “lối sống cao hơn mức sống” có phải là một vấn đề xã hội phải khắc phục không?
“Ngay trong gia đình chúng ta, con cái suy nghĩ như thế nào về giá trị xã hội và giá trị gia đình đôi khi cũng là mâu thuẫn thế hệ, có cả xung đột. Mình thì tư tưởng cống hiến, còn anh em nó bảo mình là ‘Khốt-ta-bít'” – ông Quân nêu ví dụ.
Vấn đề thứ hai là kỹ năng của thanh niên Việt Nam trong giai đoạn cạnh tranh toàn cầu yếu. Ông Quân cho rằng kỹ năng là năng lực cụ thể hóa trí tuệ, còn chỉ có kiến thức mà không có kỹ năng thì trí tuệ chỉ là trí nhớ.
Trong thời kỳ hội nhập, không gian lao động cực kỳ rộng mở buộc thanh niên Việt Nam phải cạnh tranh với các thanh niên, lao động ở các nước khác.
“Anh có thể tốt nghiệp bằng cấp rất ghê gớm nhưng kỹ năng không có thì anh chỉ đi bán kem trước cổng nhà máy mà thôi” – ông Quân nói.
Thay phổ cập nghề cho thanh niên bằng phổ cập nghề có chất lượng
Trả lời Tuổi Trẻ Online bên lề hội thảo, ông Phạm Vũ Quốc Bình – phó tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) – cho hay thanh niên là lực lượng lao động cơ bản, đông đảo trong xã hội.
Lực lượng này vừa có sức lực, vừa có nhiệt huyết, thế nhưng lực lượng lao động này chưa có chất lượng cao, chưa tạo ra được các giá trị gia tăng xứng đáng cho xã hội thì rất lãng phí.
Vì thế nếu chỉ có trình độ bình thường thì giá trị gia tăng của lao động không đạt được như kỳ vọng. Thực tế trong thời gian vừa qua, khi thu hút đầu tư, Việt Nam có lực lượng lao động trẻ dồi dào nhưng nhà đầu tư, các tập đoàn lớn mới đầu tư vào Việt Nam vì nhân công giá rẻ.
Như vậy việc xây dựng các chính sách về thanh niên sắp tới phải thay đổi theo hướng cung cấp lực lượng lao động có trình độ và phải được trả lương thỏa đáng. Ông Bình cho rằng chúng ta đang hội nhập, các tập đoàn, nhà đầu tư mới, yêu cầu lao động có chất lượng cao.
“Ba bối cảnh đang là thách thức lớn đó là già hóa dân số, công nghệ thay đổi và biến đổi khí hậu. Chúng ta phải nhanh chóng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, được sự chấp nhận của thị trường, không những trong nước và quốc tế”, ông Bình cho hay.
Anh Bùi Quang Huy – bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn – cho hay nghị quyết 25 có 9 nhóm nhiệm vụ giải pháp rất rộng liên quan đến thanh niên. Từ việc làm, nghề nghiệp, thể chất, đến lý tưởng, xây dựng Đoàn…
Anh Huy đề nghị Viện Nghiên cứu thanh niên tiếp tục giúp ban soạn thảo những nội dung cơ bản nghiên cứu về thanh niên. Trong đó đặc biệt quan tâm tới những tác động của tình hình sắp tới với thanh niên và những yêu cầu của thanh niên cho thời kỳ mới. Những nguy cơ, dấu hiệu, tác động của thanh niên trong thời kỳ mới.
Ban soạn thảo sẽ tổng hợp, tiếp thu hết những ý kiến phù hợp để trình Bộ Chính trị trong thời gian tới.