Thí sinh cẩn trọng khi tham khảo đề án tuyển sinh đại học

Sáng 11-1, hơn 6.000 học sinh xứ Nghệ tham gia chương trình tư vấn tuyển sinh hướng nghiệp đầu tiên tại miền Bắc trong năm 2025. 

Các em đã được thầy cô ban tư vấn và đại diện các trường tư vấn chọn ngành, chọn nghề; cập cập nhật những thông tin quan trọng, đổi mới trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học, cao đẳng.

Thay đổi tuyển sinh có tác động thế nào tới học sinh?

Trả lời câu hỏi này, TS Nguyễn Mạnh Hùng, Vụ giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho hay việc cải cách giáo dục là nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo. Việc giáo dục phổ thông làm sao để sau khi học tập, các em có thể thực nghiệm dễ dàng hơn, không chỉ còn là kiến thức trên sách vở.

“Về kỳ thi năm nay, chắc chắn chúng tôi sẽ hướng dẫn cụ thể, tổ chức để đảm bảo quyền lợi cho các em”, TS Hùng khẳng định.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết học sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là lứa học sinh đầu tiên của chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Trên cơ sở đó, Bộ GD-ĐT đã ban hành quy chế thi tốt nghiệp THPT mới, có sự thay đổi về việc coi thi, chấm thi, ra đề…

Thời gian thi rút ngắn từ 4 buổi thi xuống còn 3 buổi thi. Thí sinh dự thi 2 môn bắt buộc là toán và ngữ văn và bài thi tự chọn. Thí sinh được ngồi duy nhất 1 phòng thi suốt quá trình thi.

Về cấu trúc đề thi, với môn trắc nghiệm bổ sung một số dạng thức câu hỏi mới như dạng thức câu hỏi có nhiều lựa chọn, lựa chọn đúng sai, dạng câu hỏi trả lời ngắn.

Năm 2025, thí sinh sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ để miễn thi nhưng không quy đổi thành 10 điểm trong xét công nhận tốt nghiệp. Về xét tốt nghiệp, năm nay sử dụng kết quả điểm thi và kết quả đánh giá quá trình 3 năm học theo tỉ lệ 50-50 (năm ngoái là 70-30).

Về tuyển sinh đại học, cao đẳng, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết năm nay thí sinh sẽ tiếp tục đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng trực tuyến trên hệ thống của Bộ. Bộ đang cố gắng điều chỉnh để việc đăng ký của thí sinh trở nên gọn nhẹ, tránh những sai sót.

“Thí sinh có rất nhiều nguyện vọng, các trường đại học có rất nhiều phương thức xét tuyển, do đó khi đăng ký xét tuyển vào các trường đại học thí sinh cần trực tiếp tìm hiểu thông tin tuyển sinh năm 2025 trên các trang web chính thức của nhà trường, tránh vào các trang không chính thống gây nên những nhầm lẫn đáng tiếc.

Những năm qua, có nhiều thí sinh khi kê khai thông tin lên hệ thống xét tuyển đã kê khai sai về đối tượng, khu vực ưu tiên, dẫn đến các em có thể từ đỗ thành trượt và ngược lại”, ông Nguyễn Mạnh Hùng lưu ý thí sinh.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, bộ cũng đang cân nhắc việc có bỏ xét tuyển sớm hay không sau những phản ánh của nhiều trường THPT và các Sở GD-ĐT về những ảnh hưởng của xét tuyển sớm khiến học sinh lớp 12 lơ là học tập. Hoặc bộ sẽ có những quy định mới để các trường có thể tuyển sinh các học sinh có năng lực vượt trội vào trường sớm.

Những điểm mới trong kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy

GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, giám đốc Trung tâm khảo thí, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết năm nay Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức 6 đợt thi. Trước đó năm 2024, ở Nghệ An có khoảng 4.000 lượt đăng ký và có 3.000 học sinh dự thi, thí sinh đạt điểm cao nhấtNghệ An điểm cao nhất 124/150, tỉ lệ học sinh điểm cao.

Năm 2025 tốt nghiệp theo chương trình THPT (năm 2018) mới, vì vậy ông Thảo cho hay bài thi bên cạnh những cấu trúc ban đầu trường cũng có một số thay đổi.

Cấu trúc gồm 3 phần, gồm phần toán học và xử lý số liệu (50 câu hỏi, 75 phút); phần ngôn ngữ – văn học (50 câu hỏi, 60 phút); phần khoa học (50 câu hỏi, 60 phút).

Về hình thức, bài thi năm 2025 được điều chỉnh chủ yếu ở phần khoa học và cách đặt câu hỏi. Sau khi hoàn thành hai phần thi đầu, phần thi thứ 3 thí sinh sẽ được lựa chọn 3 trong 5 chủ đề thuộc lĩnh vực lý, hóa, sinh, sử, địa để hoàn thành bài thi trong thời gian 195 phút (không kể thời gian bù thêm cho câu hỏi thử nghiệm).

Theo ông Thảo, quy chế xét tuyển đại học năm nay có nhiều điều chỉnh, các thí sinh cần phải tìm hiểu thông tin tuyển sinh của các trường để biết các trường sẽ sử dụng kết quả bài thi đánh giá năng lực, tư duy như thế nào, từ đó có thể lên kế hoạch ôn thi, ứng tuyển tốt nhất.

TS. Nguyễn Quốc Chính, giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo, Đại học Quốc gia TP.HCM, cho biết năm nay sẽ là năm thứ 8 trường tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực học sinh. Mỗi năm thu hút hơn 100.000 thí sinh tham dự, được 109 trường đại học, cao đẳng trên cả nước sử dụng xét tuyển.

Năm 2025 có những điều chỉnh để phù hợp với chương trình THPT mới. Bài thi có 120 câu, trong đó có 30 câu tiếng Việt, 30 câu tiếng Anh, 30 câu toán, 30 câu còn lại đánh giá tư duy khoa học. Thí sinh không nhất thiết phải lựa chọn tổ hợp, tất cả các thí sinh đều có thể tiếp cận kỳ thi.

PGS.TS Vũ Duy Hải, Trưởng Ban tuyển sinh – hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội, thông tin kỳ thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội năm nay có 3 đợt thi, hiện đã có 1.000 thí sinh đăng ký dự thi thành công đợt 1 và chính thức thi vào 18-1 tới đây.

Một trong những điểm mới năm nay là Đại học Bách khoa Hà Nội đã xuất bản cẩm nang đánh giá tư duy để hỗ trợ thí sinh củng cố toàn bộ nội dung, trải nghiệm phần thi thực tế kèm theo cẩm nang. Các em có thể sử dụng máy tính tại nhà để trải nghiệm kỳ thi như kỳ thi chính thức.

Học quản trị kinh doanh có lo lỗi thời?

Trả lời câu hỏi của học trò xứ Nghệ, Ths Phạm Thanh Hà, phó trưởng phòng phụ trách Phòng quản lý đào tạo, Trường đại học Ngoại thương, cho hay ngành quản trị kinh doanh, kinh tế nói chung đang được đào tạo khá phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới.

Hiện nay, ngoài việc đào tạo quản trị kinh doanh sẽ phải đi vào các yếu tố, để đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Các em ra trường có thể đảm nhiệm các công việc yêu thích. Điều này đòi hỏi các trường đại học phải có sự điều chỉnh, phương pháp đào tạo để sinh viên có thể tiếp cận với thị trường.

“Cụ thể, như trường chúng tôi đang đào tạo liên ngành, ví dụ học quản trị kinh doanh nhưng học thêm công nghệ. Chúng ta đã biết thế giới thay đổi, công nghệ thay đổi, vì vậy mong muốn nghề nghiệp của các em cũng có thể thay đổi so với mong muốn ban đầu. Nhà trường cũng liên tục đổi mới đào tạo để các em có thể học tập, có cơ hội nhiều hơn khi ra trường.

Bên cạnh đó, chương trình dạy cũng cá nhân hóa, bên cạnh những kiến thức nền tảng, các em sẽ được đào tạo chuyên sâu vào định hướng chuyên sâu như quản lý kinh doanh số…”, cô Hà giải thích.

Theo cô Hà, ngành Maketing kỹ thuật số cũng đang là ngành mới, nhận được sự quan tâm của nhiều thí sinh, đặc biệt trong kỷ nguyên của chuyển đổi số. Trong quá trình đào tạo sẽ có tích hợp về kỹ thuật số.

Theo cô Hà, nội dung đào tạo của các trường phải mang tính thực tiễn. Bên cạnh những học phần có nền tảng, sinh viên sẽ đưa đến các công ty, tập đoàn để thực tập thực tế, tiếp cận nhu cầu của thị trường ngay từ năm thứ hai.

Học ngành hóa dược ra làm nghề gì?

Trả lời câu hỏi này, PGS.TS Lê Đình Tùng, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, cho hay ngành hóa dược đến nay vẫn là ngành được nhiều trường y khoa đào tạo. Nhu cầu việc làm vẫn còn và mức lương hấp dẫn.

“Ra trường các em có thể làm tư vấn về dược, bảo quản phân phối dược, đào tạo hóa dược. Bên cạnh đó, các em cũng sẽ có những kiến thức liên quan đến hóa học, kinh doanh, sản xuất dược. Có thể làm việc tại các nhà máy sản xuất, bào chế dược phẩm…”, ông Tùng nói.

Học quản lý đất đai có cơ hội việc làm không?

TS Hoàng Vĩnh Phú, Trưởng Phòng đào tạo, Trường Đại học Vinh khẳng định nếu tốt nghiệp ngành quản lý đất đai, doanh nghiệp sẽ “đón bạn tận nơi”.

Theo nghiên cứu của tổ chức độc lập thì 100% sinh viên tốt nghiệp Viện nông nghiệp tài nguyên đều có việc làm sau khi ra trường, trong đó có ngành quản lý đất đai của Trường ĐH Vinh.

TS Hoàng Vĩnh Phú cho biết thêm về cơ hội việc làm của các ngành đào tạo học tại Trường ĐH Vinh. Trong đó, một số ngành đào tạo có công nghệ sinh học, thực phẩm, nông nghiệp…Sinh viên tốt nghiệp có việc làm sau một năm là 100%.

Đối với các ngành khác, sinh viên có việc làm sau 1 năm là 80%. Trong đó, 70% là làm việc đúng ngành.

Một học sinh đặt câu hỏi về việc Trường ĐH Vinh có xét tuyển sớm không? TS Hoàng Vĩnh Phú giải đáp năm 2025 nhà trường chỉ tuyển thẳng cho học sinh giỏi quốc gia và ưu tiên xét tuyển cho học sinh giỏi tỉnh, thành phố; không xét tuyển thẳng cho những đối tượng khác.

Đối với câu hỏi của học sinh “học ngành ngôn ngữ Anh ra trường làm gì?, TS Hoàng Vĩnh Phú cho biết: “Em có thể làm biên dịch, phiên dịch, du lịch, truyền thông quốc tế… Hiện nay, tại ĐH Vinh chủ yếu tập trung đào tạo là hai hướng 1 là đi biên dịch, phiên dịch cho các công ty trên địa bàn. Hai là học thêm sư phạm để giảng dạy”.

“Ngành khoa học xã hội nhân văn vẫn rất quan trọng”

Chia sẻ về khối ngành ngành học xã hội nhân văn, PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn, khẳng định đây là lĩnh vực rất quan trọng và có ý nghĩa trong xã hội.

Hiện nay, bên cạnh ngành khoa học cơ bản như triết học, lịch sử, văn học… đã phát triển những ngành học có tính ứng dụng cao. Ví dụ như tâm lý học, báo chí, quan hệ công chúng. Đặc biệt, khoa học xã hội và nhân văn đang phát triển giáo dục có tính liên ngành như quản lý thông tin, quản trị khách sạn, quản trị nhân lực, văn phòng.

Theo cô Hương, cũng có những ngành đã đào tạo liên ngành, phối hợp với công nghệ như truyền thông đa phương tiện, ngôn ngữ…

“Như vậy, các bạn yên tâm rằng lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn rất phong phú, đa dạng và thiết thực. Ngành nghề nào cũng có những vị trí việc làm, khả năng thu nhập cao. Quan trọng nhất là các bạn phải nỗ lực, phát huy năng lực sở trường, thu nạp kiến thức tối đa, đa dạng kỹ năng”, cô Hương chia sẻ.

Khối C, D ít trường tuyển sinh?

Trả lời câu hỏi này, TS Nguyễn Thị Cúc Phương, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Hà Nội, khẳng định hiện nay chỉ riêng trường ĐH Hà Nội mỗi năm tuyển sinh hàng ngàn chỉ tiêu đối với khối D. Bên cạnh đó, các ngành như luật, sư phạm, báo chí, du lịch… đều tuyển sinh khối C. Vì vậy, không thiếu cơ hội cho các em học khối C, D tìm được trường đại học phù hợp với năng lực, sở trường của mình.

Học sinh đặt câu hỏi về chứng chỉ ngoại ngữ có quan trọng trong kỳ thi xét tuyển đại học, cao đẳng? TS Phương cho hay bên cạnh các trường chuyên ngữ, các trường ĐH hiện nay đã quy định chuẩn đầu ra tiếng Anh và yêu cầu ở mức 3/6 (theo khung quy định của Việt Nam). Vì vậy, chắc chắn các trường ĐH vẫn sẽ giữ, ưu tiên ứng viên có chứng chỉ tiếng Anh.

Về việc xét tuyến sớm của Trường ĐH Hà Nội, cô Phương cho hay phải đến cuối tháng 1, Bộ GD-ĐT sẽ có quy chế về xét tuyển sớm. Từ quy chế đó, các trường mới ra được các quy định cụ thể.

“Các em có thể theo dõi trên các web của các trường để theo dõi đề án quy định cụ thể xét tuyến sớm”, cô Phương nói.

Học truyền thông đa phương tiện ở Trường ĐH Đại Nam có gì khác biệt?

Trả lời câu hỏi của học sinh, TS Lê Thị Thanh Hương, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Đại Nam, cho hay học ở Trường ĐH Đại Nam, sinh viên rút ngắn được thời gian học, ví dụ một năm có thể học 3 kỳ.

Chương trình đào tạo truyền thông đa phương tiện của trường đào tạo 3 năm với cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ giảng viên trẻ. Đặc biệt, sinh viên được thực hành, thực tập đa dạng. Vị trí việc làm khi tốt nghiệp có thể làm chuyên viên sáng tạo, sản xuất truyền thông, giảng viên, báo chí, quản trị website…

Với học sinh theo khối A0, muốn học ngành kỹ thuật ở Trường ĐH Đại Nam, cô Hương cho hay hiện nay trường có các ngành tuyển sinh khối A0 như công nghệ ô tô, bán dẫn, khoa học máy tính… Các bạn có thể lựa chọn theo khả năng, đam mê của mình.

Trường quân đội nào tuyển thí sinh nữ?

Theo Đại úy Lê Việt Hùng, Trợ lý tuyển sinh Phòng đào tạo Học viện Khoa học (Bộ Quốc Phòng), hiện có 4 học viện, nhà trường trong quân đội tuyển thí sinh nữ là Học viện Quân y, Học viện Hậu cần, Học viện Kỹ thuật Quân sự và Học viện Khoa học Quân sự.

Khối D01, thí sinh có thể xét tuyển vào các ngành ngôn ngữ Anh, Trung Quốc, Nga và Quan hệ quốc tế của Học viện Khoa học Quân sự.

Tất cả các thí sinh đăng ký xét tuyển đào tạo sĩ quan cấp phân đội vào các trường quân đội phải qua sơ tuyển. Và các trường chỉ tổ chức xét tuyển đối với thí sinh đã qua sơ tuyển và đăng ký nguyện vọng 1 (nguyện vọng cao nhất) vào 1 ngành, 1 trường trong quân đội.

Theo Đại úy Lê Việt Hùng, hiện nay Bộ Quốc phòng chưa có hướng dẫn về thông tin xét tuyển cụ thể, chưa có chỉ tiêu và phương thức tuyển sinh năm 2024. Đối với tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển, xét tuyển học sinh giỏi THPT sẽ cơ bản giữ nguyên các tiêu chí như các năm trước đây.

Điều kiện là các em phải có 3 năm đạt học sinh giỏi (lớp 10, lớp 11 và kỳ 1 lớp 12); kèm theo chứng chỉ ngoại ngữ IELTS 5.5 và ưu tiên học sinh đoạt giả nhất, nhì, ba cấp tỉnh (thuộc môn xét tuyển).

“Khi có chỉ tiêu, phương thức chính thức sẽ đăng trên website của các trường”, Đại úy Hùng thông tin.

Tìm hiểu ngành nghề để có công việc phù hợp

Học sinh Trần Mạnh Linh, lớp 12A4, Trường THPT Nghèn, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh bị khuyết tật bẩm sinh. Mấy ngày trước, Linh biết chương trình tư vấn tuyển sinh qua mạng xã hội.

Sáng nay, Linh xin phép mẹ bắt xe buýt từ sớm qua TP Vinh nghe tư vấn. Dù không quen biết nhau từ trước, bạn Thái Ngô Hưng, lớp 12A1, học sinh Trường THPT Lê Viết Thuật, TP Vinh kịp thời hỗ trợ Linh tới các gian tư vấn. Linh muốn tìm hiểu ngành công nghệ thông tin, để mai sau có công việc phù hợp với bản thân.

Thầy Vũ Hồng Thanh – trưởng Phòng Tuyển sinh và Truyền thông (Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công Nghiệp, cho biết Chương trình tư vấn tuyển sinh – hướng nghiệp do báo Tuổi Trẻ tổ chức năm nay thu hút đông đảo học sinh và phụ huynh tham gia.

Học sinh năm nay đến với chương trình rất quan tâm rất nhiều các quy định tuyển sinh của các trường. Có lẽ do một phần vì quy định tuyển sinh, cách tính điểm thay đổi so với các năm trước.

“Các em học sinh đến với chương trình rất quan tâm đến ngành nghề tuyển sinh và phương thức tuyển sinh của các trường đại học. Tôi nhận thấy rằng, những năm gần đây báo Tuổi Trẻ tổ chức ngày hội tuyển sinh tổ chức rất chuyên nghiệp và thu hút đông đảo học sinh tham dự. Hy vọng các em học sinh đến tham dự chương trình sẽ được các thầy cô giải đáp mọi thắc mắc để các em lựa chọn ngành nghề trong tương lai”, thầy Thanh chia sẻ.