Một góc sân bay quốc tế Long Thành nhìn từ trên cao – Ảnh: A LỘC
Trượt thầu vì sơ suất
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online về việc liên danh Đèo Cả vừa bị Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam – CTCP (ACV) loại khỏi gói thầu 4.7, thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, ông Hùng giải thích:
Lý do liên danh Đèo Cả bị loại vì có một thành viên liên danh là Tổng công ty đầu tư xây dựng Hoàng Long đã bị tạm ngưng sử dụng tài khoản trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia từ ngày 30-6 đến thời điểm có báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật.
Theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu gói thầu 4.7, “nhà thầu, liên danh nhà thầu tham dự đấu thầu không trong trạng thái bị tạm ngừng, chấm dứt tham gia hệ thống mạng đấu thầu quốc gia”.
Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng, nguyên vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (nay là Cục Quản lý đấu thầu), Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Ảnh: B.NGỌC
Ông Hùng cho rằng đây là căn cứ ACV xác định tư cách hợp lệ của nhà thầu, liên danh nhà thầu tham gia đấu thầu gói thầu 4.7.
Hồ sơ mời thầu này đã được ACV đăng tải công khai trên hệ thống mạng đấu thầu trong suốt 40 ngày phát hành hồ sơ mời thầu (từ ngày 18-6 đến 29-7-2024), đây cũng là khoảng thời gian liên danh Đèo Cả làm hồ sơ dự thầu.
Thời gian này, liên danh Đèo Cả hoàn toàn có thể yêu cầu các thành viên trong liên danh nộp phí trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để có tư cách hợp lệ.
Tuy nhiên, liên danh Đèo Cả đã sơ suất không yêu cầu các thành viên trong liên danh thực hiện yêu cầu của hồ sơ mời thầu, nên bị ACV loại vì tư cách liên danh không hợp lệ. Đây là lỗi rất “ngây thơ”, ông Hùng nhấn mạnh.
Ông Hùng cho biết thêm những trường hợp bị loại vì những lỗi “ngây thơ” như trên trong đấu thầu vẫn xảy ra. Đã có nhà thầu bị loại chỉ vì hồ sơ mời thầu quy định thời điểm đóng thầu 10h nhưng nhà thầu tham dự đấu thầu nộp hồ sơ dự thầu lúc 10h05, nên đã qua thời điểm đóng thầu.
Quy định pháp luật về đấu thầu là vậy, điều này bảo đảm sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch trong đấu thầu. Cũng giống trường hợp một giám đốc doanh nghiệp thiếu 1 triệu tiền thuế thì không được xuất cảnh. Đã là quy định pháp luật thì mọi người phải tuân thủ, chứ 1 triệu so với tiền trong túi một giám đốc doanh nghiệp không đáng là bao.
Các bên phải tuân thủ yêu cầu hồ sơ mời thầu
“Trong một cuộc đấu thầu thì đầu tiên phải là tính hợp lệ của nhà thầu, tiếp đó mới đến các bước xét thầu, chấm thầu, đánh giá về năng lực kinh nghiệm, kỹ thuật, giá dự thầu”, ông Hùng nhấn mạnh.
Cũng theo ông Hùng, yêu cầu được đưa ra rất cụ thể trong hồ sơ mời thầu, ACV đã lập hồ sơ mời thầu đúng thông tư 06/2024/BKHĐT do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành, đã làm đúng theo luật thì các nhà thầu tham gia đấu thầu cũng phải tuân thủ luật, như vậy mới bảo vệ được người làm đúng quy định.
Nghị định hướng dẫn Luật Đấu thầu cũng nói rất rõ việc đánh giá hồ sơ dự thầu phải căn cứ vào các tiêu chuẩn đánh giá, trong đó có tính hợp lệ căn cứ theo hồ sơ mời thầu.
Về phía ACV, ông Hùng cho rằng chủ đầu tư phải xét thầu theo đúng yêu cầu của hồ sơ mời thầu, nếu không sẽ vi phạm quy trình chấm thầu, vi phạm pháp luật đấu thầu. Khi đó các nhà thầu khác sẽ có ý kiến, thậm chí họ có thể kiện ACV.
Một số chuyên gia về đấu thầu cũng nhận định rằng trong một cuộc thầu thì hồ sơ mời thầu là đề bài, là căn cứ pháp lý cao nhất để các bên liên quan tuân thủ trong suốt quá trình mời thầu, chấm thầu và công bố kết quả đấu thầu.
Liên danh Đèo Cả tham gia đấu thầu gói thầu 4.7 có một thành viên liên danh có tư cách không hợp lệ thì cả liên danh sẽ bị đánh giá là không hợp lệ. Đã là quy định pháp luật thì không thể lấy lý do sơ suất để bỏ qua vi phạm, dù vi phạm đó nhỏ hay lớn.
Gói thầu 4.7 có giá gói thầu 6.368 tỉ đồng, có 2 liên danh tham gia đấu thầu gồm:
Liên danh Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC – Tổng công ty xây dựng Trường Sơn – Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam – Công ty cổ phần Phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam – Công ty cổ phần Tập đoàn Cienco 4 và Công ty cổ phần xây dựng công trình hàng không Sáu Bốn Bảy.
Và Liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn Đèo Cả – Công ty cổ phần xây dựng Đèo Cả – Công ty cổ phần đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả – Công ty cổ phần Lizen – Tổng công ty Thăng Long – Tổng công ty đầu tư xây dựng Hoàng Long – Công ty TNHH Hòa Hiệp và Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải (gọi tắt là liên danh Đèo Cả).
