Trung Đông thêm mồi lửa Israel – Hezbollah

Hôm 29-7, nhiều chuyến bay đi qua sân bay tại thủ đô Beirut của Lebanon đã bị hủy hoặc hoãn do lo ngại xung đột leo thang giữa Israel và Hezbollah.

Israel tuyên bố đáp trả

Hãng Air France (Pháp) dẫn các lo ngại về tình hình an ninh cho biết các chuyến bay giữa Beirut và sân bay quốc tế Charles-de-Gaulle trong hai ngày 29 và 30-7 phải tạm dừng. Trong khi đó, Hãng Lufthansa (Đức) ngưng toàn bộ chuyến bay đến và đi khỏi Beirut tới tận 5-8 cũng vì tình hình an ninh ở Trung Đông.

Cũng như Houthi và vài lực lượng khác, Hezbollah là một tổ chức Hồi giáo được hiểu do Iran bảo trợ. Hezbollah, vốn là thế lực chính trị và quân sự đầy ảnh hưởng ở Lebanon, đã giao tranh nhiều lần với Israel. 

Sau cuộc chiến gần nhất năm 2006, căng thẳng giữa Hezbollah và Israel leo thang sau sự kiện ngày 7-10-2023, thời điểm Israel trả đũa việc tổ chức Hồi giáo Hamas của người Palestine tấn công làm chết hơn 1.200 người trên đất Israel.

Trong nhiều tháng qua, Hezbollah và Israel đã giữ xung đột ở mức vừa phải. Tuy nhiên bạo lực có nguy cơ bùng phát hôm 27-7, khi quân đội Israel khẳng định Hezbollah đã nã rocket vào một sân bóng ở thị trấn Druze thuộc Majdal Shams trên Cao nguyên Golan. Vụ tấn công khiến 12 người thiệt mạng và hơn 20 người khác bị thương.

Những người chết có độ tuổi từ 16 – 20, và phía Israel nhìn nhận đây là vụ tấn công đẫm máu nhất nhằm vào công dân Israel từ sự kiện 7-10-2023. Trong khi đó, như để minh họa thêm tính chất nghiêm trọng của vụ này, Hezbollah trong một động thái hiếm hoi đã lên tiếng khẳng định không thực hiện cuộc tấn công này.

Báo chí quốc tế đa phần cho rằng vụ tấn công rocket trên đang đưa Israel và Hezbollah đến gần hơn tới ngưỡng xung đột toàn diện. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đe dọa Hezbollah sẽ phải “trả giá đắt”, trong khi Ngoại trưởng Israel Katz nói với Axios rằng cuộc tấn công của Hezbollah đã “vượt mọi lằn ranh đỏ và phải nhận sự đáp trả tương xứng”.

Theo Hãng tin AP ngày 29-7, kể từ đầu tháng 10-2023, các đợt không kích của Israel tại Lebanon đã giết chết hơn 500 người, bao gồm khoảng 90 thường dân. Trong khi đó, các cuộc tấn công của Hezbollah trên đất Israel khiến 22 binh sĩ và 24 thường dân thiệt mạng.

Nín thở chờ Gaza

Khi cuộc chiến Israel – Hamas ở Dải Gaza tiếp diễn, giới quan sát đã lo ngại chiến tranh lan rộng giữa Israel và các tổ chức Hồi giáo, đặc biệt những tổ chức thân Iran.

Thực tế trong tháng 4 vừa qua, căng thẳng ở Trung Đông từng leo thang nguy hiểm khi Iran phóng 300 tên lửa và máy bay không người lái nhắm vào Israel để đáp trả vụ Israel giết một tướng Iran. Các chuyên gia an ninh nhìn nhận dù Israel và Iran cố tránh kịch bản xung đột trực diện, cường độ đối đầu giữa Israel và các nhóm thân Iran sẽ gia tăng.

Vụ tấn công rocket tại Cao nguyên Golan vừa qua chính là một trong những biểu hiện nguy hiểm nhất theo chiều hướng ấy.

Tại Trung Đông, Hezbollah nằm trong số các tổ chức mạnh nhất do Iran bảo trợ và được đánh giá có hỏa lực hơn hẳn Hamas. Từ tháng 5, ông Amos Hochstein, phó trợ lý tổng thống Mỹ được giao nhiệm vụ giám sát xung đột Israel – Hezbollah, từng thừa nhận kịch bản chiến tranh toàn diện rất đáng lo ngại.

Ông nói: “Điều tôi lo lắng mỗi ngày là một tính toán sai lầm hoặc một tai nạn xảy ra… Việc đánh trúng một chiếc xe buýt chở đầy trẻ em, hoặc một dạng mục tiêu dân sự nào đó, sẽ có thể đẩy hệ thống chính trị hai bên vào việc trả đũa theo cách ép chúng ta vào một cuộc chiến”.

Việc chấm dứt thù địch giữa Hezbollah và Israel là gần như không thể, vì chống Israel là một phần quan trọng cho lý do ra đời của Hezbollah. Theo Reuters, để ngăn xung đột bùng phát, mọi hy vọng đang đặt vào tình hình Dải Gaza, nơi Israel đang quyết quét sạch Hamas trước sự phản đối của các tổ chức Hồi giáo khác. Hiện nay một lệnh ngừng bắn ở Gaza sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng ở miền nam Lebanon.

Phía Hezbollah từng bắn tín hiệu sẵn sàng đàm phán nhưng chỉ khi Israel ngừng tấn công Gaza. Theo ông Hochstein, ông không kỳ vọng có hòa bình giữa Israel và Hezbollah, nhưng có thể hướng tới một số thỏa thuận nhận thức chung, tránh xung đột và xây dựng một đường ranh giới giữa Lebanon và Israel.

Ngày 29-7, Reuters dẫn lời các quan chức Israel nhấn mạnh vẫn trả đũa Hezbollah nhưng sẽ tránh đẩy Trung Đông và một cuộc chiến toàn diện. Hai nguồn tin của Reuters không tiết lộ cách Israel đáp trả, nhưng một số quốc gia khác đã khuyến cáo công dân nhanh chóng rời Lebanon.