Một công trình xây dựng của Tập đoàn bất động sản Evergrande ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc – Ảnh: AFP
Các ngân hàng quan trọng trong hệ thống của Trung Quốc vẫn đang vật lộn với tỉ lệ nợ xấu cao trong danh mục cho vay thế chấp bất động sản, dù đã 3 năm trôi qua kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng do sự sụp đổ của Evergrande.
Evergrande từng là tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc, lĩnh vực giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh của nước này trong vài thập niên. Nhưng khoản nợ khổng lồ ngày càng tăng của Evergrande đã gây ra cuộc khủng hoảng trong ngành bất động sản Trung Quốc.
Năm 2021, Evergrande bị vỡ nợ vì không thể thanh toán cho các chủ nợ trong nhiều năm.
Ba năm sau sự sụp đổ của Evergrande, các ngân hàng Trung Quốc vẫn phải đối mặt với tỉ lệ nợ xấu (NPL) cao trong lĩnh vực bất động sản, với tỉ lệ NPL trung bình là 2,79% trong số 18 ngân hàng hàng đầu dựa trên báo cáo tài chính giữa năm của họ. NPL là một chỉ số đánh giá về chất lượng tài sản và rủi ro tín dụng của ngân hàng.
Tỉ lệ nợ xấu trung bình liên quan đến bất động sản tại bốn ngân hàng nhà nước lớn của Trung Quốc gồm Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC), Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc, Bank of China và Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc là 5,2%.
Con số này giảm nhẹ so với mức 5,5% vào cuối năm ngoái, nhưng vẫn ở mức cao so với tỉ lệ NPL trung bình chung 1,56% vào cuối tháng 6-2024.
Bốn ngân hàng lớn nêu trên nằm trong danh sách “các ngân hàng quan trọng trong hệ thống toàn cầu” của Ngân hàng Thanh toán quốc tế. Họ cũng chiếm phần lớn các khoản vay xấu cho lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc.
Cụ thể, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc báo cáo tỉ lệ NPL cao nhất ở mức 5,42%. ICBC – ngân hàng lớn nhất Trung Quốc xét theo quy mô tài sản – cũng ghi nhận tỉ lệ NPL 5,35%.
Trung Quốc đã nhắc lại quan điểm không có rủi ro hệ thống tài chính, viện dẫn rằng mức nợ xấu của Trung Quốc vẫn thấp hơn tỉ lệ hai chữ số mà các ngân hàng Mỹ đã báo cáo trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hồi năm 2008.
Ngoài ra, báo cáo từ Cục Quản lý tài chính quốc gia cho hay các ngân hàng thương mại Trung Quốc đã báo cáo tổng nợ xấu là 3.300 tỉ NDT (465 tỉ USD) vào cuối tháng 6, giảm 27,2 tỉ NDT so với quý trước. Tỉ lệ NPL trung bình cũng giảm 0,03 điểm phần trăm xuống 1,56%.
Tuy nhiên, các ngân hàng vẫn thận trọng vì doanh số bán và đầu tư vào bất động sản vẫn tiếp tục trì trệ.
Ngân hàng China Minsheng đã lưu ý trong bản tóm tắt báo cáo kinh doanh giữa năm rằng thị trường bất động sản vẫn trong “giai đoạn chạm đáy”, dẫn đến tỉ lệ NPL cao hơn và gây áp lực lên chất lượng tài sản của ngân hàng.
Báo cáo cũng cho biết thêm các công ty bất động sản sẽ vẫn chịu áp lực tài chính và rủi ro tiềm ẩn trong các dự án kém hiệu quả ở một số khu vực nhất định có khả năng sẽ xuất hiện. Tình hình sẽ chỉ cải thiện khi nào doanh số bán nhà ổn định.
Để quản lý rủi ro trong lĩnh vực bất động sản, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương) đã hạ thấp yêu cầu thanh toán trước và lãi suất thế chấp, đồng thời đưa ra các chương trình tái cấp vốn để hỗ trợ việc mua lại các nhà ở hiện có. PBoC cũng khẳng định sẽ nỗ lực đối phó với các rủi ro tài chính mang tính hệ thống.
Dù vậy, ngân hàng đầu tư UBS đã cắt giảm ước tính tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2024 của Trung Quốc từ 4,9% xuống 4,6%, đồng thời hạ ước tính tăng trưởng của năm tới 0,6 điểm phần trăm xuống 4%. UBS cho hay lý do đưa ra quyết định điều chỉnh giảm, đó là tình trạng suy giảm trên thị trường bất động sản sâu hơn dự kiến và vẫn chưa chạm đáy.
Nhiều ngân hàng vẫn tăng các khoản vay cho bất động sản
Bất chấp những thách thức đang diễn ra, nhiều ngân hàng hàng đầu đã tăng các khoản vay cho các nhà phát triển bất động sản so với cuối năm ngoái. Trong đó, Ngân hàng Tiết kiệm Bưu điện Trung Quốc và ICBC báo cáo mức tăng trưởng lớn nhất, lần lượt 12,8% và 11,8%.
Cơ quan xếp hạng tín nhiệm hàng đầu Fitch Ratings cho biết hồi tuần trước rằng căng thẳng trên thị trường bất động sản và việc định giá lại các khoản thế chấp vẫn sẽ là lực cản đối với lợi nhuận của ngân hàng, vốn đã chịu áp lực từ nhu cầu cho vay bán lẻ ảm đạm và biên độ lãi suất ròng thu hẹp.
Tuy nhiên, Fitch Ratings vẫn tin tưởng xếp hạng của các ngân hàng Trung Quốc sẽ vững vàng, bất chấp tình hình yếu kém của lĩnh vực bất động sản.
