Người bố và con trai (bìa trái và giữa ảnh, hàng ngồi) sau hành trình dài, nợ 1,3 tỉ nhưng người bố chia sẻ “còn người là còn của” – Ảnh: N.DUNG
Ngày 7-8, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) thông tin vừa phẫu thuật thành công ghép khí quản bằng đoạn khí quản của người cho chết não (đoạn homograft), kết hợp với phẫu thuật tạo hình thực quản hẹp.
Theo bác sĩ Dương Đức Hùng – giám đốc Bệnh viện Việt Đức, đây là ca ghép đặc biệt bởi theo dõi trên y văn thế giới trong 10 năm qua cũng chỉ có Pháp, Thụy Sĩ, Thái Lan ghép một số ca nhưng tỉ lệ thành công rất thấp.
Thế nhưng nhìn bệnh nhân 25 tuổi đang có con nhỏ, đang là trụ cột gia đình mà 1 năm nay ăn qua sonde, thở khó, các bác sĩ mong chàng trai trẻ hòa nhập lại với cuộc sống.
Theo lời kể của gia đình, bệnh nhân là nam thanh niên L.V.N. (25 tuổi, Thanh Hóa) bị tổn thương phức tạp, hẹp dài khí quản sát thanh môn, rò và hẹp thực quản sau chấn thương tai nạn giao thông xảy ra hồi tháng 7-2022.
Sau tai nạn, N. được chuyển đến Bệnh viện Việt Đức phẫu thuật và điều trị trong 20 ngày trước khi được chuyển về tuyến tỉnh, về được 3 ngày các bác sĩ thông tin bị hẹp khí quản, phải ra Hà Nội để nong.
Ra Hà Nội chưa nong được, N. phải mở khí quản rồi phải cắt một phần khí quản. Một năm sau tai nạn, từ ăn được thức ăn thông thường, N. phải ăn qua sonde, phải hỗ trợ thở qua đường mở khí quản vĩnh viễn, thường xuyên loét chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản, người chỉ còn 40kg.
Hành trình của người cha
Ông Lê Văn Thư, bố N., khi được hỏi thì chẳng nói được gì. Nhưng các bác sĩ đã chứng kiến hành trình của ông 2 năm qua thì nói rằng “nhiều gia đình khác không đủ sự kiên trì đến thế”.
“Tôi không nhớ nổi đã đi Hà Nội bao nhiêu lần trong hai năm này, nhưng cứ nhìn thấy con thì những cực nhọc không còn mà chỉ còn hy vọng. Tôi nghĩ công nghệ 4.0 rồi, bác sĩ sẽ tìm được cách cứu con mình, mình cứ biết tin tưởng” – ông nói.
Trước những thương tổn phức tạp của người bệnh, các bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức đã hội chẩn liên chuyên khoa (tai mũi họng, tiêu hóa, phẫu thuật lồng ngực, phục hồi chức năng, gây mê hồi sức, ngân hàng mô, dinh dưỡng….), thống nhất tiến hành phẫu thuật hai thì.
Thì một, bác sĩ phẫu thuật tạo hình cắt – nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng. Thì hai, phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức, ngày 11-4 người bệnh được tiến hành phẫu thuật tạo hình cắt – nối thực quản cổ, cắt đoạn sẹo xơ khí quản và chuẩn bị hai đầu khí quản sẵn sàng cho lần phẫu thuật thì hai.
Ngày 13-5, người bệnh được phẫu thuật thì hai ghép khí quản cổ bằng khí quản của người cho chết não (khí quản hiến tặng lúc đó được bảo quản tại ngân hàng mô), kết hợp với đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.
Sau một thời gian điều trị tích cực, người bệnh được ra viện và trở về nhà vào ngày 25-6. Bệnh nhân đã được khám lại sau một tháng với thể trạng tốt, tăng được 5kg, sẹo mổ liền tốt, bệnh nhân ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại.
Kết quả soi thực quản và khí quản sẹo mổ liền tốt, đoạn khí quản ghép màu hồng không xung huyết, không hoại tử, không hẹp. Sau khám lại ba tháng bệnh nhân đã tăng được 10kg với thể trạng toàn thân khỏe mạnh, tự thở qua mũi, tự ăn qua đường miệng. Dự định sẽ được rút stent khí quản vào tháng thứ 5 – 6, tức là vài tháng tới đây.
Giờ thì N. đã nói được ít câu trở lại, nhưng vẫn đang như người thì thầm. Phải vài tháng nữa sau khi rút stent khí quản giọng nói của N. mới có thể lớn hơn. Nhưng với gia đình ông Thư, những ngày này là những ngày hạnh phúc nhất trong hai năm qua.
Là một gia đình nông dân, ông và vợ đã xoay xở vay mượn tới 1,3 tỉ để chữa bệnh cho con, giờ đang phải trả lãi ngân hàng, lại mấy miệng ăn và có cả cháu nhỏ.
“Còn người còn của” – ông nói, giọng đặc địa phương nhưng miệng cười, mắt cười. “Hôm đầu tiên con gọi lại được “bố ơi”, tôi nói con cứ nói đi, nói nhiều vào” – ông Thư nói thêm.
N. bị tai nạn giao thông chỉ ba ngày trước khi vợ N. sinh em bé, hai năm nay nhiều lúc tưởng N. cứ gắn cả đời với cái lỗ trên cổ, nhưng giờ đây N. mơ ước sẽ được đi xuất khẩu lao động để hỗ trợ cho vợ con, gia đình. Ca mổ đã cứu cả một gia đình.
Mở ra cơ hội điều trị cho người bệnh tổn thương khí quản
Các bác sĩ cho hay cho tới hiện nay, phẫu thuật ghép khí quản nói chung và phẫu thuật ghép đường thở nói riêng vẫn còn là một thách thức trong ngành ngoại khoa và trong giới y học trên thế giới.
Có nhiều báo cáo ngắn hạn về phẫu thuật ghép đoạn khí quản nhưng kết quả rất khiêm tốn và còn nhiều thách thức và chưa có một phương pháp nào hiệu quả nhất để xử trí loại hình tổn thương này.
Hơn nữa, ca lâm sàng của Bệnh viện Việt Đức có tính chất phức tạp rất nhiều do có hai tổn thương cùng một lúc (cả khí quản và thực quản) ở một bệnh nhân trẻ tuổi với tương lai còn dang dở phía trước.
Kết quả của bệnh nhân này sẽ mở ra một viễn cảnh tươi sáng cho những bệnh nhân có tổn thương đoạn khí quản dài trên 6cm, do chấn thương, hẹp bẩm sinh hoặc u… có thể phục hồi trở lại đường thở tốt nhất.
