Theo một nghiên cứu mới được công bố trên Indoor Air, so với những phương pháp chế biến như chiên, luộc, sử dụng nồi chiên không dầu tạo ra ít không khí ô nhiễm cho nơi ở nhất. Hít phải các hạt bụi và các chất gây ô nhiễm khác có thể gây kích ứng đường thở và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim.
Giáo sư Christian Pfrang tại Đại học Birmingham (Anh), tác giả của nghiên cứu, cho biết nghiên cứu được thúc đẩy với mong muốn chia sẻ về tác động của các phương pháp nấu ăn đến chất lượng không khí trong nhà.
Ông cho biết lệnh phong tỏa vì COVID-19 khiến mọi người phải ở trong nhà là lời cảnh tỉnh cho nhiều người về mức độ phổ biến của các chất ô nhiễm trong nhà như dầu ăn.
Ảnh hưởng các phương pháp nấu ăn về chất lượng không khí
Pfrang và các cộng sự đã tiến hành thí nghiệm của họ bằng cách sử dụng các phép đo có độ chính xác cao trong bếp nghiên cứu ở khuôn viên Đại học Birmingham. Ông cho biết cài đặt này cho phép họ thực hiện các nghiên cứu chi tiết khi làm việc trong môi trường nhà bếp thực tế.
Nghiên cứu đã xem xét năm phương pháp nấu ăn: luộc, chiên chảo, xào, chiên ngập dầu và chiên không dầu. Đội ngũ nghiên cứu chuẩn bị mỗi ức gà nặng khoảng 120 gam, chỉ sử dụng muối và nước hoặc dầu canola để nấu.
Họ thực hiện 90 thí nghiệm, đo nồng độ các chất ô nhiễm không khí trong nhà (bụi mịn PM và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi VOCs) bằng thiết bị chuyên dụng. Cả hai chất này đều được liên kết với nhiều vấn đề sức khỏe cấp và mãn tính.
Xét về nồng độ bụi mịn (PM), chiên không dầu là lựa chọn tốt nhất với mức đỉnh chỉ 0,6 microgram/m³, gần như không phân biệt được với không khí nền. Trong khi đó, chiên chảo đạt mức 92,9 microgram/m³.
Với hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), chiên không dầu cũng có kết quả tốt nhất với 20 ppb, thấp hơn nhiều so với chiên chảo (260 ppb) và các phương pháp khác. Theo Pfrang, chuyển từ chiên chảo hoặc xào sang chiên không dầu sẽ giảm đáng kể ô nhiễm không khí trong nhà.
Tại sao sử dụng nồi chiên không dầu ít ảnh hưởng không khí trong nhà hơn?
Nồi chiên không dầu chủ yếu sử dụng không khí để làm giòn thức ăn. Chuyên gia có tên Patricia Kolesa cho biết một chiếc quạt tốc độ cao bên trong máy phân phối không khí nóng đều xung quanh các loại thực phẩm như thịt hoặc khoai tây, nấu chúng nhanh và đều hơn so với lò nướng truyền thống.
Chuyên gia dinh dưỡng ẩm thực Marisa Moore chia sẻ với tạp chí Health: “Vì chiên bằng nồi chiên không dầu sử dụng ít dầu hơn đáng kể nên sẽ có ít khói thải vào không khí hơn. Ngoài ra, nồi chiên không dầu thường liên quan đến việc nấu trong thùng kín, khác với chiên ngập dầu bằng chảo mở.
Chuyên gia Moore cho rằng: “Khi chiên ngập dầu, có thể dễ dàng nhận thấy dầu nóng giải phóng các hạt vào không khí và có thể tích tụ trên tường và các bề mặt khác. Nồi chiên không dầu là những thùng nấu có tác dụng vật lý giúp giữ các hạt không bị thải vào không khí”.
Không khí trong nhà bếp quan trọng đối với sức khỏe
Khi nói về chất lượng không khí, nhiều người thường tập trung vào ô nhiễm ngoài trời như khói dầu diesel hoặc cháy rừng. Việc chú ý đến chất lượng không khí trong nhà cũng rất quan trọng.
“Vì nhiều người dành thời gian ở nhà hoặc làm việc tại nhà, nên khả năng lớn nhất là chúng ta tiếp xúc nhiều với ô nhiễm không khí trong nhà hơn. Nấu ăn là nguồn chính tạo ra bụi mịn trong nhà” – chuyên gia nói.
Theo Cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ (EPA), bụi mịn có thể gây hại cho phổi và tim, liên quan đến các vấn đề như đau tim, rối loạn nhịp tim, hen suyễn nghiêm trọng hơn, và các triệu chứng hô hấp như ho.
Viện Vệ sinh không khí trong nhà cảnh báo rằng mức bụi trên 35 microgram/m³ trong 24 giờ là không lành mạnh, còn trên 50 có thể gây vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi cũng có thể gây kích ứng họng, đau đầu, tổn thương gan, thận, và thậm chí ung thư. Theo một khảo sát, có nguy cơ tử vong do ô nhiễm không khí trong nhà từ các bếp nấu bẩn và nhiên liệu độc hại.
Bên cạnh những lợi ích khác về cải thiện chất lượng không khí trong nhà, nồi chiên không dầu cũng mang đến những lợi ích khác.
Bà Moore cho biết: “Nồi chiên không dầu có thể giúp món ăn đạt được độ giòn mà không cần sử dụng nhiều dầu ăn. So với chiên ngập dầu, nồi chiên không dầu giúp món ăn có lượng calories thấp hơn (do sử dụng ít dầu hơn) và lượng hợp chất có khả năng gây viêm được giải phóng khi dầu được đun nóng ở nhiệt độ cao thấp hơn”.
Việc sử dụng ít dầu hơn khi sử dụng nồi chiên không dầu rất lý tưởng để hạn chế chất béo bão hòa, loại chất béo có liên quan đến việc tắc nghẽn tim, tăng cân, và nguy cơ mắc một số loại ung thư.