Liên danh nhà thầu xây dựng nhà máy xử lý nước thải thuộc dự án vệ sinh môi trường – giai đoạn 2 đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành gói thầu vào ngày 30-6-2025 – Ảnh: ĐỨC PHÚ
Theo UBND TP.HCM, hiện tại TP đang triển khai 5 dự án ODA với tổng vốn đầu tư 114.529 tỉ đồng. Tuy nhiên trong 6 tháng đầu năm 2024 tỉ lệ giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi của một số dự án chưa cao.
Một phần nguyên nhân liên quan đến quy trình, thủ tục quản lý và sử dụng vốn ODA theo quy định còn phức tạp. Bên cạnh đó, các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, thủ tục gia hạn, đàm phán, ký kết thỏa thuận vay còn mất nhiều thời gian…
Ngoài nguyên nhân khách quan, TP.HCM cũng nêu một số chủ đầu tư chưa quyết liệt thực hiện theo kế hoạch, tiến độ giải ngân vốn ODA.
Công tác thiết kế công trình, đấu thầu, thẩm định, phê duyệt chậm do trình độ chuyên môn và năng lực của chủ đầu tư, tư vấn, chất lượng hồ sơ chưa đạt yêu cầu. Hơn nữa, một số chủ đầu tư còn lúng túng trong quá trình chuẩn bị, thực hiện dự án, hoạt động mua sắm đấu thầu theo quy định của nhà tài trợ…
Cụ thể các dự án ODA như metro số 1 đang có tiến độ đạt 98,12%. Tỉ lệ giải ngân đạt tỉ lệ 13,5% so với kế hoạch năm 2024.
Lý do theo hợp đồng, việc thanh toán một hạng mục công việc chỉ có thể tiến hành khi nhà thầu hoàn thành 100%. Dù khối lượng thực hiện toàn dự án đạt tỉ lệ gần 100% nhưng vẫn chưa được thanh toán…
Còn metro số 2 đang có tiến độ 3,9%. Dự án đang điều chỉnh, gia hạn các thỏa thuận vay nên không giao vốn ODA trong năm 2024.
Với dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM lưu vực kênh Tàu Hủ – Bến Nghé – Đôi – Tẻ (giai đoạn 2) đang có tiến độ chung của dự án đạt 97%. Tỉ lệ giải ngân vốn ODA đạt 21,66% kế hoạch năm 2024.
Còn dự án vệ sinh môi trường TP.HCM – giai đoạn 2 hiện có tiến độ 67%. Tỉ lệ giải ngân vốn ODA đạt khoảng 9,16% so với kế hoạch năm 2024.
Với dự án này, TP kiến nghị Thủ tướng sớm xem xét, phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư làm cơ sở để thực hiện các bước tiếp theo. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương sớm có văn bản hướng dẫn các thủ tục thực hiện hạng mục pin năng lượng mặt trời cho dự án.
Với dự án cải tạo phục hồi đường cống thoát nước cũ, xuống cấp bằng công nghệ không đào hở tại TP.HCM hiện vướng khó khăn trong tuyển chọn tư vấn thẩm tra dự toán, thiết kế dự án do đơn giá, định mức đặc thù thi công của dự án.
Phát sinh chi phí chưa từng có tiền lệ trong hợp đồng ODA
Cũng theo báo cáo, tại dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM lưu vực kênh Tàu Hủ -Bến Nghé – Đôi – Tẻ (giai đoạn 2) đang có vướng mắc là trong quá trình thi công lắp đặt cống bằng phương pháp khoan kích ngầm đã gặp phải một số chướng ngại vật dưới lòng đất không thể lường trước được.
Định mức chi phí cho công tác xử lý chướng ngại vật này chưa có trong quy định của Việt Nam.
Theo đó, nhà thầu xem chi phí xử lý chướng ngại vật không lường trước này là chi phí phát sinh hợp lý để phục vụ thi công gói thầu theo đúng yêu cầu thiết kế.
Đây là một dạng chi phí chưa từng có tiền lệ trong các hợp đồng ODA ở Việt Nam và giá trị do nhà thầu đề xuất rất lớn, công tác đàm phán, thanh toán cần nhiều thời gian để các bên thống nhất.
Sử dụng vốn vay ODA chậm ngày nào TP.HCM chịu thiệt ngày đó
