Quy trình chọn ứng viên thay ông Biden ra sao?

Rạng sáng 22-7, giờ Việt Nam, Tổng thống Joe Biden chính thức tuyên bố rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng cuối năm nay sau nhiều áp lực từ Đảng Dân chủ. Sau đó ông Biden đề cử Phó tổng thống Kamala Harris thay mình đối đầu với đối thủ nặng ký Donald Trump của Đảng Cộng hòa.

Dù lời đề cử của ông Biden có sức nặng đáng kể nhưng không có nghĩa là bà Harris sẽ chắc chắn có được tấm vé đề cử của Đảng Dân chủ tại đại hội đảng vào tháng 8-2024 ở Chicago.

Tiếp theo là gì?

Trong vài tháng qua ông Biden đã giành được sự ủng hộ của gần 4.000 đại biểu Đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử sơ bộ ở các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Mỹ. Các đại biểu này sẽ bỏ phiếu để ông trở thành ứng cử viên tổng thống chính thức của đảng tại đại hội vào tháng sau.

Khi rút lui, ông Biden sẽ phải “nhả” số đại biểu này và điều đó có khả năng tạo ra sự cạnh tranh giữa các ứng cử viên Đảng Dân chủ khác.

Hãng tin Reuters cho biết trong vòng vài giờ sau thông báo của ông Biden, chiến dịch của bà Harris đã gọi điện cho các đại biểu và lãnh đạo Đảng Dân chủ tìm kiếm sự ủng hộ của họ.

Ai có thể thay ông Biden?

Bà Harris hiện đứng đầu danh sách nhưng bà cũng gặp phải những vấn đề riêng với những khó khăn trên cương vị phó tổng thống và số phiếu ủng hộ thấp.

Hiến pháp Mỹ quy định phó tổng thống sẽ nắm quyền nếu tổng thống qua đời hoặc mất năng lực, nhưng điều đó không ảnh hưởng đến quy trình lựa chọn ứng viên tổng thống của đảng.

Thống đốc bang California Gavin Newsom, Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear và Thống đốc bang Illinois J.B. Pritzker cũng có thể giành được đề cử. Cho đến nay, họ vẫn là những người ủng hộ và nỗ lực giúp ông Biden đắc cử.

Quy trình chọn người như thế nào?

Như vậy có thể có một cuộc cạnh tranh giữa các ứng cử viên nặng ký của Đảng Dân chủ.

Theo trang Ballotpedia, dự kiến năm 2024 Đảng Dân chủ sẽ có khoảng 4.672 đại biểu, trong đó có 3.933 đại biểu cam kết và 739 “siêu đại biểu” là các đảng viên cấp cao. Để đảm bảo được đề cử, một ứng cử viên cần phải đạt được đa số phiếu, tức là có nhiều phiếu bầu hơn tất cả những ứng cử viên khác cộng lại.

Đó là điều mà chiến dịch của bà Harris đang cố gắng thực hiện lúc này, đảm bảo có được sự cam kết ủng hộ của 1.969 đại biểu và chấm dứt mọi cuộc cạnh tranh.

Nếu không ai đạt được điều đó thì sẽ có một “đại hội dàn xếp”, trong đó các đại biểu sẽ bỏ phiếu điểm danh cho đến khi có người giành được đa số phiếu.

Tiền vận động sẽ ra sao?

Chiến dịch tranh cử Biden – Harris tính đến cuối tháng 5-2024 đã nhận được 91 triệu USD.

Vì bà Harris cũng có tên trong hồ sơ tranh cử nên nhiều chuyên gia tin rằng số tiền có thể được chuyển cho bà nếu giành được đề cử.

Có một số tranh luận về việc liệu ông Biden có cần phải được đề cử chính thức trước với tư cách là ứng cử viên của đảng hay không trước khi số tiền được chuyển giao cho bà Harris.