Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu – Ảnh: ALAMY
Theo Đài CNN, cuộc tấn công trên bộ của Israel vào Lebanon cho thấy thực tế: một nước Mỹ hùng mạnh giờ đây đang bất lực trong việc kiềm chế đồng minh hoặc gây ảnh hưởng đến các bên khác trong cuộc khủng hoảng đang ngày càng tồi tệ ở Trung Đông.
Ngày 30-9, chính quyền Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát động giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công nhằm vào nhóm vũ trang Hezbollah. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) gọi đây là “chiến dịch trên bộ hạn chế” ở Lebanon. Israel vẫn mở chiến dịch này bất chấp nhiều tuần qua Mỹ đã yêu cầu kiềm chế và kêu gọi xuống thang căng thẳng.
Chiến dịch diễn ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nói “chúng ta nên ngừng bắn ngay bây giờ”, khi được hỏi ông biết gì về các cuộc đột kích trước đây của lực lượng đặc nhiệm Israel vào miền nam Lebanon.
Theo Đài CNN, mô hình “Mỹ bất lực và Israel bất chấp” đã diễn ra liên tục kể từ khi xung đột Israel – Hamas nổ ra vào tháng 10-2023. Ông Netanyahu thường hành động trước và tham vấn Mỹ sau, ngay cả khi hành động của ông chắc chắn sẽ làm suy yếu các nỗ lực ngoại giao của Mỹ và làm gia tăng nỗi lo Washington sẽ bị kéo vào một cuộc chiến tranh khu vực thảm khốc.
Chẳng hạn Mỹ đã không được thông báo trước về cuộc không kích của Israel vào hôm 27-9 khiến thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah thiệt mạng.
Cách tiếp cận này của Israel khiến chính quyền ông Biden giống như “quan sát viên” hơn là một bên tham gia tích cực vào các sự kiện, như những gì một siêu cường nên làm.
Nhiều tháng ngoại giao con thoi mệt mỏi của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hầu như không mang lại kết quả gì. Chẳng hạn Mỹ đã liên tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza mà cả ông Netanyahu và Hamas dường như đều không muốn.
Việc Israel trong nhiều tháng qua coi thường các lo ngại của chính quyền ông Biden đang đi kèm với cái giá đắt. Mối quan hệ giữa ông Biden và ông Netanyahu hiện tại rất căng thẳng. Sự đối đầu đã bùng phát công khai, gần đây nhất là khi các quan chức Mỹ tức giận vì nhà lãnh đạo Israel bác bỏ đề xuất ngừng bắn giữa Israel – Hezbollah của một nhóm quốc gia do Mỹ dẫn đầu.
Ông Cedric Leighton, nhà phân tích quân sự của CNN, đánh giá các cuộc trao đổi giữa giới chức Israel và Mỹ trước khi Israel mở chiến dịch ở miền nam Lebanon là “khá căng thẳng, đặc biệt ở cấp cao hơn”. Ông lưu ý: “Điều quan trọng cần nhớ là Israel về cơ bản đã cố tình không thông báo cho Mỹ về các chi tiết trong các chiến dịch của họ”.
Đài CNN nhận định ông Biden và ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Kamala Harris đang ở trong một tình thế chính trị khó khăn một tháng trước cuộc bầu cử. Việc ông Biden không thể kiềm chế Israel ở Dải Gaza và bây giờ là Lebanon – với hậu quả là nhiều người chết chóc – đã làm chia rẽ Đảng Dân chủ và có nguy cơ làm giảm tỉ lệ ủng hộ từ cử tri theo đường lối cấp tiến và người Mỹ gốc Ả Rập, đặc biệt ở các tiểu bang dao động như Michigan.
Không rõ chính quyền ông Biden sẽ có động thái trừng phạt nào nhằm vào Israel hay không. Tuy nhiên, việc trừng phạt Israel có thể gây tổn hại cho bà Harris, đặc biệt về sự ủng hộ từ các cử tri ôn hòa và cử tri ở các bang dao động.
Phía ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump cho rằng bà Harris và ông Biden yếu đuối và đang dẫn nước Mỹ bước vào Thế chiến 3.
