Thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh – Ảnh: REUTERS
Sáng 31-7 (giờ Việt Nam), truyền thông quốc tế đồng loạt đưa tin ông Ismail Haniyeh, thủ lĩnh cấp cao của nhóm Hamas, bị ám sát trong lúc đang ở Iran.
Theo báo New York Times, thủ lĩnh Hamas Haniyeh có mặt tại Tehran cùng lúc với nhiều thành viên cấp cao khác của “trục kháng chiến của Iran” – bao gồm phong trào Hồi giáo Hamas ở Gaza, phong trào Hồi giáo Hezbollah ở Lebanon và nhóm phiến quân Houthi ở Yemen.
Nhà đàm phán hàng đầu của Hamas
Với tư cách là lãnh đạo chính trị của Hamas, ông Haniyeh được xem là trung tâm của các cuộc đàm phán và ngoại giao cấp cao của nhóm vũ trang, bao gồm cả cuộc đàm phán đang bị đình trệ về việc trả tự do cho các con tin của Israel.
Ông Haniyeh sinh ra ở thành phố Gaza thuộc Dải Gaza và theo học tại các trường do Cơ quan Liên Hiệp Quốc về hỗ trợ và việc làm cho người tị nạn Palestine (UNRWA) điều hành.
Ông Haniyeh từng bị quân đội Israel bắt giữ và thụ án nhiều lần trong các nhà tù Israel vào những năm 1980 và 1990.
Năm 2006, ông Haniyeh được bổ nhiệm làm lãnh đạo Hamas tại Gaza và đến năm 2017 trở thành lãnh đạo cấp cao trong hàng ngũ Hamas.
Trong những năm gần đây, thủ lĩnh Haniyeh di chuyển qua lại giữa Thổ Nhĩ Kỳ và thủ đô Doha của Qatar nhằm tránh các hạn chế đi lại do Israel áp đặt ở Dải Gaza. Ông tham gia các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Israel và Hamas với sự trung gian của Mỹ, Qatar và Ai Cập để tìm kiếm một lệnh ngừng bắn tại vùng đất này.
Vào tháng 5-2024, công tố viên của Tòa án Hình sự quốc tế cho biết họ sẽ xin lệnh bắt giữ ông Haniyeh. Thủ lĩnh Haniyeh và nhiều lãnh đạo khác của Hamas bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người liên quan đến cuộc tấn công của nhóm này vào lãnh thổ Israel ngày 7-10-2023.
Mất hàng chục người thân trong cuộc xung đột với Israel
Khoảnh khắc thủ lĩnh Haniyeh của Hamas nhận tin các con trai và cháu thiệt mạng hôm 10-4. Video: Sky News/Al-Aqsa TV
Hồi tháng 4 năm nay, 3 con trai của ông Haniyeh đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel ở Dải Gaza. Ông Haniyeh có tổng cộng 13 người con trai.
Quân đội Israel xác nhận đã thực hiện vụ tấn công này. Phía Hamas cho biết 4 người cháu (3 gái và 1 trai) của thủ lĩnh Haniyeh cũng thiệt mạng trong vụ việc.
Đến tháng 6, Hamas thông tin một em gái của ông Haniyeh và gia đình của bà này đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của lực lượng Israel trúng vào ngôi nhà của gia đình bà.
Giữa những mất mát, ông Haniyeh vẫn tuyên bố “Chúng ta sẽ không nhượng bộ, bất kể phải hy sinh”. Thủ lĩnh này chia sẻ ông đã mất hàng chục người thân trong cuộc xung đột Israel – Hamas.
Chưa bên nào nhận trách nhiệm vụ ám sát
Phong trào Hamas xác nhận thủ lĩnh Haniyeh đã chết, cho rằng vụ ám sát do những người thuộc “chủ nghĩa phục quốc Do Thái” (ám chỉ Israel) thực hiện.
Trả lời Hãng tin Reuters, quan chức Hamas Sami Abu Zuhri nói vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh ở Iran là hành động leo thang nghiêm trọng, nhưng sẽ không giúp bên đứng sau đạt được mục tiêu.
Theo Hãng tin AP, không có bên nào ngay lập tức nhận trách nhiệm về vụ ám sát, nhưng sự nghi ngờ đang đổ dồn vào Israel. Bởi lẽ trước đó Israel đã tuyên bố sẽ tiêu diệt ông Haniyeh và các nhà lãnh đạo khác của Hamas vì vụ tấn công vào Israel vào ngày 7-10-2023 khiến khoảng 1.200 người chết.
