Nghiên cứu của IIHS có thể “lật đổ” quan điểm phổ biến hiện nay – Ảnh: NTHSA
Nhiều người mua một chiếc xe bán tải hoặc SUV khổng lồ với suy nghĩ rằng xe càng to sẽ càng bảo vệ tốt người ngồi trong. Nhưng đó là quan điểm sai lầm.
Những xe lớn, nặng, “mũi” cao và tầm nhìn kém vô cùng nguy hiểm. Ngay cả những người lái xe cũng thừa nhận rằng nếu họ đụng trúng ai, người đó có thể sẽ tử vong.
Mọi người thường ích kỷ và muốn bảo vệ gia đình mình trước. Do đó, mọi người đua nhau mua xe to khi có thể.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới của Viện Bảo hiểm an toàn đường bộ (IIHS) cho thấy có một giới hạn rõ ràng đối với quan niệm “xe càng to càng an toàn”.
Xe to hơn không phải lúc nào cũng an toàn hơn
Theo IIHS, với những xe có trọng lượng nhẹ hơn mức trung bình, nguy cơ người ngồi trong xe tử vong trong một vụ tai nạn giảm đáng kể cho mỗi 500 pound (226kg) trọng lượng tăng thêm. Mốc trung bình ở đây chính là 4.000 pound (1.814kg).
Theo IIHS, quan điểm xe lớn hơn sẽ an toàn hơn cũng có phần đúng. Việc tăng thêm trọng lượng có thể làm giảm nguy cơ tai nạn chết người, nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. Khi trọng lượng xe vượt quá mức trung bình, việc tiếp tục tăng trọng lượng không làm giảm đáng kể số ca tử vong – Ảnh: IIHS
Nhưng những lợi ích đó sẽ nhanh chóng đạt đến giới hạn. Đối với những xe có trọng lượng trên mức trung bình, việc tăng thêm trọng lượng hầu như không làm giảm nguy cơ tử vong cho người ngồi trong xe.
Ngoài ra, việc tăng thêm 500 pound cho một chiếc xe nhẹ hơn mức trung bình hầu như không làm tăng nguy cơ cho người ngồi trong các xe khác. Nhưng việc tăng trọng lượng tương tự cho một chiếc xe nặng hơn mức trung bình lại làm tăng rủi ro này.
Chủ tịch IIHS, ông David Harkey, cho biết: “Đối với tài xế Mỹ, quan niệm thông thường là nếu xe to hơn mà an toàn hơn thì xe càng to lại càng an toàn hơn nữa. Những kết quả nghiên cứu cho thấy điều đó không đúng. Nó không đúng với những người ngồi trong các xe khác, và cũng không đúng với chính những người ngồi trong những chiếc xe khổng lồ đó. Điều này rất đáng lưu tâm”.
IIHS nghiên cứu như thế nào?
Để cho ra kết luận trên, IIHS đã nghiên cứu về sự tương tác giữa các loại xe khác nhau ảnh hưởng đến sự an toàn của người ngồi trong xe trong nhiều năm qua.
Trong khi nhiều người hiểu xe to thường gây tổn thương lớn cho người bên ngoài, ít người biết rằng to lớn hơn không thực sự đồng nghĩa với an toàn hơn cho người ngồi trong – Ảnh: Consumer Affairs
Ở lần thử nghiệm mới nhất, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra va chạm giữa những chiếc xe con, SUV và xe bán tải từ 1 đến 4 năm tuổi. Họ xem xét hai giai đoạn, 2011-2016 và 2017-2022 và tính toán tỉ lệ tử vong của trên mỗi triệu xe đăng ký.
Trong nhiều năm qua, SUV và bán tải đã gây ra mối đe dọa lớn đối với những người ngồi trong xe con. Một phần là do cấu trúc hấp thụ lực. Khi có va chạm, SUV/bán tải lớn không tác động vào vùng hấp thụ lực của xe con mà “vượt qua” nắp ca-pô.
Bắt đầu từ năm 2009, các nhà sản xuất ô tô đã cam kết tự nguyện thay đổi phần đầu xe của SUV và xe bán tải để thẳng hàng hơn với cấu trúc hấp thụ năng lượng của xe con. Họ cũng củng cố cấu trúc của xe con và bổ sung túi khí bên hông để bảo vệ người ngồi bên trong.
Nhờ vậy, cả SUV và xe bán tải trở nên ít nguy hiểm hơn đáng kể đối với những người ngồi trong xe con.
Tỉ lệ tử vong mà những chiếc SUV/bán tải hạng nặng được chế tạo từ năm 2017 đến năm 2021 giảm đáng kể. Vì vậy, nếu định mua xe khổng lồ, ít nhất hãy mua một chiếc đủ mới để không gây nguy hiểm lớn cho người khác – Ảnh: Wired
Các mẫu trong giai đoạn nghiên cứu 2011-2016 có niên đại từ trước khi các nhà sản xuất ô tô thay đổi cấu trúc phần đầu xe của họ. Những năm đó, người ngồi trong xe con có nguy cơ tử vong cao hơn 90% trong các vụ va chạm với SUV nặng hơn 5.000 pound (2.268kg) so với các vụ va chạm giữa các xe con.
Từ năm 2017 đến năm 2022, những chiếc SUV hạng nặng chỉ có nguy cơ gây tử vong cho người ngồi trong xe con cao hơn 20%.
Với bán tải cũng cho kết quả giảm. Xe bán tải có nguy cơ gây tử vong cho người ngồi trong xe con cao gấp 2,5 lần trong giai đoạn 2011-2016, nhưng ít hơn gần hai lần trong giai đoạn 2017-2022.
Với những chiếc xe nặng dưới mức trung bình, cứ mỗi 500 pound trọng lượng xe được cộng thêm sẽ làm giảm tỉ lệ tử vong của tài xế xuống 17 ca tử vong trên 1 triệu xe đăng ký, trong khi chỉ làm tăng tỉ lệ tử vong của xe con va chạm thêm 1 ca.
Ngược lại, đối với xe bán tải trên mức trọng lượng trung bình, cứ mỗi 500 pound trọng lượng được cộng thêm chỉ làm giảm tỉ lệ tử vong của tài xế xuống 1 ca nhưng lại làm tăng tỉ lệ tử vong của xe con va chạm thêm 7 ca.
Nhìn chung, tăng trọng lượng cho một chiếc xe nhẹ hơn mức trung bình có thể an toàn hơn, nhưng tăng trọng lượng cho một chiếc xe vốn đã nặng hơn mức trung bình thì rủi ro với cả người trong và ngoài xe – Ảnh: WALK
Ông Sam Monfort (chuyên gia thống kê cấp cao tại IIHS và là tác giả chính của nghiên cứu) cho biết: “Những gì phân tích này cho thấy việc chọn một chiếc xe siêu nặng không làm cho bạn an toàn hơn, mà chỉ khiến bạn trở thành mối nguy hiểm lớn hơn đối với những người khác”.
