Cảnh sát Tokyo nhắc nhở người đi xe đạp về quy định cấm dùng điện thoại và uống rượu bia khi lái xe vào hôm 25-10 – Ảnh: KYODO
Nhiều quốc gia trên thế giới khuyến khích người dân đi xe đạp vì những lợi ích mà loại xe “chạy bằng cơm” này mang lại, nhưng hiện tại họ cũng đã bắt đầu chú trọng luật xử lý sai phạm của người đi xe đạp.
Từ đầu tháng 11 này, Nhật áp dụng quy định mới phạt tù lên đến 6 tháng với người đi xe đạp sử dụng điện thoại.
Nhật Bản mạnh tay xử lý
Từ ngày 1-11, luật giao thông đường bộ sửa đổi của Nhật Bản chính thức có hiệu lực, áp dụng điều khoản phạt tù và phạt tiền đối với người đi xe đạp sử dụng điện thoại di động hoặc uống rượu bia khi đạp xe.
Nhật Bản không tự dưng siết chặt quy định như vậy. Theo Cơ quan cảnh sát quốc gia Nhật Bản, từ năm 2013 đến 2017 đã có 295 vụ tai nạn do người đi xe đạp sử dụng điện thoại gây ra. Con số này đã tăng hơn 50%, lên 454 vụ, trong 5 năm tiếp theo.
Trước đây việc dùng điện thoại khi đang đạp xe bị xử phạt theo các quy định do ủy ban an toàn công cộng của từng địa phương ban hành, với mức phạt tối đa 50.000 yen (327 USD) áp dụng trên tất cả các tỉnh ở Nhật.
Với luật sửa đổi, người nào bị phát hiện sử dụng điện thoại để gọi, nhắn tin hoặc chỉ đơn giản là xem điện thoại khi đang đạp xe sẽ đối mặt với án tù lên đến 6 tháng hoặc phạt tiền tối đa 100.000 yen (650 USD). Nếu gây tai nạn, mức phạt sẽ nặng hơn, với án tù lên đến 1 năm hoặc phạt tiền tối đa 300.000 yen (1.964 USD).
Luật sửa đổi này cũng nâng mức phạt đối với người đi xe đạp uống rượu bia. Những trường hợp có nồng độ cồn vượt mức 0,3mg/ml máu hoặc 0,15mg/lít khí thở sẽ bị phạt tù lên đến 3 năm hoặc phạt tiền 500.000 yen (3.250 USD).
Đặc biệt nếu người đi xe đạp trong tình trạng say xỉn đến mức mất ý thức hành vi, mức phạt có thể lên đến 5 năm tù hoặc 1 triệu yen (6.500 USD). Ngay sau khi luật trên có hiệu lực, cảnh sát tỉnh Osaka đã xử lý một trường hợp người đi xe đạp uống rượu bia và đang điều tra thêm 6 trường hợp khác.
Các sửa đổi nói trên đã được Quốc hội Nhật thông qua vào tháng 5 nhằm đối phó với sự gia tăng đột biến các vụ tai nạn liên quan đến người đi xe đạp. Từ năm 2021, mỗi năm Nhật Bản ghi nhận khoảng 25 trường hợp tử vong và thương tích nghiêm trọng do người đi xe đạp sử dụng điện thoại di động gây ra.
Từ Anh, Đức tới Úc
Nhiều quốc gia như Đức, Úc và Vương quốc Anh đã áp dụng quy định nghiêm ngặt với người đi xe đạp nhằm đảm bảo an toàn giao thông. Tại Đức, với hơn 80 triệu xe đạp cho 84 triệu dân, xe đạp không chỉ là phương tiện giải trí, thể thao mà còn phục vụ việc đi làm và học tập.
Người đi xe đạp tại đây phải tuân thủ luật giao thông nghiêm ngặt; ví dụ họ có thể bị phạt 60 – 180 euro nếu vượt đèn đỏ tùy mức độ, 25 USD nếu đi trên vỉa hè và cũng bị phạt nếu uống rượu bia hay dùng điện thoại khi lái xe.
Tại Anh, người đi xe đạp cũng chịu sự giám sát chặt chẽ theo đạo luật giao thông đường bộ, trong đó đạp xe nguy hiểm, say xỉn hoặc sử dụng ma túy có thể bị truy tố hình sự.
Vào tháng 7, tờ Standard trích dẫn số liệu cảnh sát cho biết trung bình mỗi ngày có 11 người bị phạt 50 bảng vì vượt đèn đỏ ở London. Số liệu từ Sở Cảnh sát London cho thấy năm 2023 có 4.067 người đi xe đạp vi phạm tín hiệu đèn giao thông bị xử phạt tại đây.
Trong khi đó, nhìn chung người đi xe đạp tại Úc phải tuân thủ các quy định giống như người lái các phương tiện giao thông khác: dừng ở nơi có biển báo, chỉ rẽ khi được phép, không được đạp xe cạnh nhau quá hai người, phải có đèn chiếu sáng phù hợp khi đi ban đêm…
Tuy nhiên, mỗi bang cũng có luật riêng và không phải mọi bang đều có quan điểm giống nhau về các vấn đề như đội mũ bảo hiểm xe đạp. Chẳng hạn theo luật giao thông đường bộ bang Queensland, người đi xe đạp không đội mũ bảo hiểm hoặc đạp xe trên phần đường dành cho người đi bộ đều có thể bị phạt tiền.
Người đi xe đạp cũng cần an toàn
Tháng 10 vừa qua, các công tố viên Paris đã mở cuộc điều tra sau khi một tài xế xe SUV hạng sang bị cáo buộc cố ý đâm chết một thanh niên 27 tuổi đi xe đạp, sau cuộc cãi vã ở trung tâm thành phố. Tài xế 52 tuổi bị cho là đã cố ý gây tai nạn khiến nạn nhân tử vong.
“Chúng ta không thể tiếp tục dung thứ cho “sự tầm thường hóa bạo lực” trên đường phố. Giống như tất cả những người tham gia giao thông khác, những người đi xe đạp và người đi bộ chọn các phương tiện giao thông bền vững và thân thiện với môi trường có quyền cơ bản được an toàn” – Liên đoàn Xe đạp Pháp kêu gọi sau vụ việc trên, trong bối cảnh 226 người đã thiệt mạng khi đi xe đạp trên đường phố ở Pháp vào năm 2023.
